`Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης` είναι το μόνο μυθιστόρημα του Εφταλιώτη και δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του. Ο ήρωας είναι ένας δυναμικός και φιλόδοξος νέος από κάποιο χωριό της Μυτιλήνης, που εγκαταλείπει τη μητέρα του και τη μνηστή του για να πάει στην Αγγλία, οραματιζόμενος πλούτη και κοινωνική δύναμη. Εκεί αλλά και σε άλλα μέρη, αναπτύσσει μια καταπληκτική εμπορική δραστηριότητα και βαδίζει από επιτυχία σε επιτυχία, τόσο στον επιχειρηματικό όσο και στον ερωτικό τομέα, ξεπερνώντας με τόλμη όλα τα εμπόδια που συναντά στο δρόμο του, παραμερίζοντας κάθε ηθικό φραγμό και ξεχνώντας το γυρισμό του στην πατρίδα. Στο μυθιστόρημά του αυτό ο Εφταλιώτης, ξενιτεμένος ο ίδιος, κατορθώνει, μέσα από τη σύνθετη διπλή σκηνογραφία όπου τοποθετεί τη δράση, να αποδώσει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα της πατρίδας του και της ξενιτιάς.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]