Η υπάρχουσα μελέτη πραγματεύεται μια περίοδο του εκκλησιαστικού βίου εξόχως δύσκολη, εξ αιτίας των συνθηκών που επέβαλε η οθωμανική κυριαρχία στους Ορθοδόξους λαούς. Υπό την σκιά της φοβερής απειλής, η Ορθόδοξη Εκκλησία κλήθηκε να στηρίξει τα λογικά πρόβατα της πνευματικής της ποίμνης σ` όλα τα επίπεδα της ζωής. Έχοντας την αυτοσυνειδησία, ότι `και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής`, πορεύεται, μετ` εμποδίων και καρποφορεί μνημεία πίστεως μέσα από ποικίλες μορφές εκδηλώσεων της εκκλησιαστικής ζωής, όπως εν προκειμένω τις αποφάσεις των τοπικών συνόδων. Η πρόκληση έρχεται από δυσμάς με την μεθοδευμένη εισβολή στον ορθόδοξο χώρο προσηλυτιστικών ταγμάτων των ετεροδόξων χριστιανών, Ρωμαιοκαθολικών και Προτεσταντών. Στη συνάντηση αυτή ουσιαστικώς η Ορθόδοξη Εκκλησία έρχεται για πρώτη φορά σε επικοινωνία με τον νεοφανέντα Προτεσταντισμό και καλείται να απαντήσει σε καινούργια ερωτήματα περί πίστεως. [...]
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]