"O αιώνας του ανέμου" είναι το τελευταίο μέρος της εμβληματικής τριλογίας του Εδουάρδο Γκαλεάνο "Μνήμη της φωτιάς", ενός επικού εγχειρήματος, με όπλο την ιστορία και τη λογοτεχνία, να ανακτηθεί και να αποκατασταθεί η κατακερματισμένη μνήμη της Λατινικής Αμερικής αλλά και της αμερικανικής ηπείρου γενικότερα. Ο αιώνας του ανέμου είναι ο 20ός αιώνας, που στο βιβλίο αρχίζει το έτος 1900 στο άσημο χωριουδάκι Σαν Χοσέ ντε Γκράσια του Μεξικού, όπου οι κάτοικοί του προετοιμάζονται για το τέλος του κόσμου. Το τέλος όμως δεν θα `ρθει· η ζωή συνεχίζεται...
Στο παλίμψηστο της μνήμης του αιώνα εμφανίζονται μορφές όπως ο Εμιλιάνο Σαπάτα, ο Πάντσο Βίγια, ο Τσάρλι Τσάπλιν και ο Μπάστερ Κίτον, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Όσκαρ Νιμάγερ, η Φρίντα Κάλο, ο Κάρλος Γκαρδέλ, ο Τρότσκι, ο Πελέ και ο Γκαρίντσα, ο Κένεντι, ο Φιντέλ Κάστρο και ο Τσε Γκεβάρα, η Εύα Περόν, ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, ο Σαντίνο, ο Χούλιο Κορτάσαρ, ο Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο Πινοτσέτ και οι Μητέρες της Πλατείας Μαΐου, και κυρίως η εμβληματική μορφή του Μιγκέλ Μάρμολ, προσώπου-σύμβολο, που όλη του η ζωή ήταν ένα παιχνίδι με τον θάνατο· εμφανίζονται σύμβολα του αμερικανικού 20ού αιώνα όπως ο καφές, η τζαζ, το ποδόσφαιρο, η κόκα κόλα, οι ποιητές της παρακμής στο Μοντεβιδέο, το ταγκό· παρουσιάζεται ο αγώνας των λαών της Λατινικής Αμερικής ενάντια στην υποτέλεια, αγώνας για την επιβίωση, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία τους· παρουσιάζεται η θλιβερή χορεία των δικτατόρων που απομύζησαν τον πλούτο και το αίμα των λαών τους ως ενεργούμενα του μεγάλου τους προστάτη, των Ηνωμένων Πολιτειών. Το παλίμψηστο έχει εκατοντάδες όψεις-ψηφίδες, που όλες συναποτελούν την ανακτημένη μνήμη. Η ιστορία όμως δεν τελειώνει: "Το βιβλίο κι εγώ ξέρουμε πως η τελευταία σελίδα είναι επίσης και η πρώτη."
