Τη δεκαετία του 1970, μαζί με τη συστηματική ακαδημαϊκή μελέτη του μελοδράματος (ιδιαίτερα σε χώρους όπως ο κινηματογράφος και η τηλεόραση), είχε αρχίσει παράλληλα να αναπτύσσεται και να εδραιώνεται μια σαφής θεώρηση του είδους, η οποία περιθωριοποιούσε τις πολιτικές και ιστορικές συνισταμένες του για το χατίρι αβέβαιων και μάλλον ισοπεδωτικών όρων του τύπου "μελοδραματισμός", "αισθησιασμός" κ.ο.κ., που λίγο-πολύ έτειναν να ταυτίσουν το μελόδραμα με τον "υψηλό συναισθηματισμό" και τις έντονες ηθικές συγκρούσεις (βλ. "καλό/κακό", "ορθό/λάθος", "αποδεκτό/απαράδεκτο" κ.λπ.). Ο τόμος αυτός, σε μια προσπάθεια αναθεώρησης της παραπάνω άποψης, εξετάζει το μελόδραμα από μια ιδεολογική και ιστορική σκοπιά, καθώς και τον ευρύτερο ρόλο που διαδραμάτισε ως πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στην "υψηλή" και "λαϊκή" κουλτούρα από τα τέλη του 18ου αιώνα έως σήμερα.
Ανάμεσα στα ερωτήματα που τίθενται προς συζήτηση από τους συγγραφείς του τόμους είναι και τα εξής: Ποια θέση παίρνει το μελόδραμα στις ταξικές και πολιτισμικές συγκρούσεις ή στις συγκρούσεις των φύλων; Γιατί οι θιασώτες της "υψηλής" τέχνης το απορρίπτουν μετά βδελυγμίας ως είδος χωρίς καμιά αισθητική ή γενικά καλλιτεχνική αξία; Πώς συμβάλλει ο συγκινησιακός του λόγος στη δημιουργία μιας δυνάμει κριτικής σκέψης, ακόμη και στις περιπτώσεις εκείνες που σαφώς δείχνει ότι υιοθετεί την ιδεολογία μιας συντηρητικής κουλτούρας;
Στα πλαίσια αυτής της προβληματικής, και για λόγους ιδεολογικής, αισθητικής και πολιτιστικής ευρυχωρίας, οι εργασίες του τόμου αυτού στρέφονται σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Αγγλία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Αμερική από όπου αντλούν τα παραδείγματά τους (θέατρο, λογοτεχνία, κινηματογράφος, τηλεόραση, λαϊκές παραδόσεις, καθημερινός λόγος).