Το καλύτερο από τα σωζόμενα μαρτυρολόγια, δείγμα ενός ιδιαίτερου είδους της χριστιανικής γραμματείας μας, γραμμένο το 202 μ.Χ. στην Καρχηδόνα πιθανώς από τον Τερτυλλιανό, πολέμιο αρχικά του χριστιανισμού και κατόπιν οπαδό αφοσιωμένο του Ιησού. Το σημαντικό στην περίπτωση αυτού του κειμένου είναι ότι η Αγία Βίβια Περπέτουα, γνώστης καλή της ελληνικής όπως δηλώνεται καθαρά από τους συμμάρτυρές της, καταγόμενη από αρχοντική και πλούσια οικογένεια, καταγράφει η ίδια με το χέρι της τις εμπειρίες από τη φυλάκιση και την ανάκρισή της, καθώς και τις σκέψεις και τα οράματά της. Το συγκεκριμένο έργο, συν τοις άλλοις, εικονίζει έκτυπα το ρωμαϊκό κράτος και τους θεσμούς του, τον Γ` μετά Χριστόν αιώνα, ιδίως κάποιες παραμέτρους και πρακτικές του, όπως τα αιματηρά θεάματα (θηριομαχίες και μονομαχίες) για τα οποία διψούσε η πλέμπα του καιρού και με τα οποία η εξουσία των Καισάρων, όπως άλλωστε κάθε εξουσία, μαύλιζε και κολάκευε τον όχλο, εκμεταλλευόμενη τα κατώτερα των ενστίκτων του. Εκτενής και κατατοπιστικός πρόλογος εισάγει τον αναγνώστη στο κλίμα της εποχής.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]