Η Μεσσηνία είναι μία από τις περιοχές της Ελλάδας που δεν έχουν τύχει της ιδιαίτερης προτίμησης των λαογράφων, αλλά και άλλων κοινωνικών επιστημόνων. Και τούτο παρά το γεγονός ότι ο πατέρας της ελληνικής Λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης καταγόταν από την Καλαμάτα! Οι αιτίες γι` αυτή την απουσία μπορούν να αναζητηθούν σε ιστορικούς και γεωγραφικούς λόγους. Ιστορικά, η Μεσσηνία ήταν η πρώτη ουσιαστικά περιοχή της Ελλάδας που ελευθερώθηκε από τους Τούρκους και βίωσε μιαν εκτεταμένη αστικοποίηση. Η διαδικασία αυτή διευκολύνθηκε και επισπεύτηκε από τη δημιουργία και ανάπτυξη των λιμανιών της Καλαμάτας και άλλων πόλεων, όπως της Πύλου, της Κορώνης, της Κυπαρισσίας κ.ά. Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα η αστικοποίηση επέφερε τη διαφοροποίηση των ηθών, τουλάχιστον στις μεγαλύτερες πόλεις και κωμοπόλεις, επί το δυτικότερον. Η τάση αυτή της Μεσσηνίας υποβοηθήθηκε από τη γειτνίασή της με τα Επτάνησα και την Ιταλία, απ` όπου έφταναν όχι μόνον εμπορεύματα και προϊόντα, αλλά και ιδέες και νέες τάσεις. Η μεταβολή αυτή μπορεί να γίνει πιο εύκολα αντιληπτή στην καλλιτεχνική κίνηση της εποχής, όπως καταγράφεται από τον τοπικό τύπο. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα στην Καλαμάτα είχαν ιδρυθεί δύο φιλαρμονικές, η πολυφωνική μουσική είχε εισαχθεί και εδραιωθεί σε μεγάλους ναούς της πόλης, ενώ ιδιωτικά εκπαιδευτήρια δίδασκαν τις κορασίδες της καλής κοινωνίας πιάνο και ευρωπαϊκή μουσική. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί η διέλευση ιταλικών και ελληνικών (μελοδραματικών και θεατρικών) θιάσων και καλλιτεχνών. (...)
[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]
