Η ζωή των Κρυπτοχριστιανών, όπως είναι αυτόδηλο, δεν μπορούσε να γίνει θέμα ούτε της Ιστορίας ούτε της Λογοτεχνίας παρά μετά την απελευθέρωση ή την εγκατάλειψη των εδαφών όπου διαδραματίστηκε, δηλ. μετά την Ανταλλαγή. Και όμως στο σχετικό σύντομο αυτό χρονικό διάστημα η παρουσία της και στην ιστορική έρευνα και στα νεοελληνικά γράμματα είναι κιόλας αισθητή, και θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο σημαντική, αν η νέα μας λογοτεχνία γινόταν περισσότερο εθνική. Υπάρχουν ήδη πολλά νεοελληνικά κείμενα, γραμμένα αποκλειστικά από Κρητικούς και Ποντίους, που έχουν ως υπόθεση επεισόδια και συμβάντα από τη ζωή των Κρυπτοχριστιανών. (. . .)
[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]
