Το έργο `Κουλτούρα και αναρχία`, του μεγάλου Βικτωριανού ποιητή, κριτικού και στοχαστή Μάθιου Άρνολντ αποτελεί σταθμό στην ιστορία της σύγχρονης δυτικής σκέψης. Με δεδομένο ότι η βικτωριανή Αγγλία, στην οποία ασκεί κριτική ο Μ. Άρνολντ, είναι η παραδειγματική μορφή της νεωτερικής κοινωνίας όπου αναπτύσσονται όλες οι βασικές τάσεις και αντιφάσεις που διατρέχουν τον κόσμο μέχρι και τις μέρες μας, από μόνο του το ιστορικό περιεχόμενο του έργου αποτελεί ουσιώδη προπαίδεια για την κατανόηση του καιρού μας. Στηλιτεύοντας το ατομικιστικό, εγωκεντρικό και υλιστικό ιδεώδες της ταξικής κοινωνίας της εποχής του, την οποία διαιρεί σε Βαρβάρους (αριστοκράτες), Φιλισταίους (φιλελεύθερους) και Πλήθος (εργατική τάξη), ο Άρνολντ προβάλλει ως αντίδοτο στην παρακμή τη γλυκύτητα και το φως του ελληνισμού, δηλαδή τον εξευγενισμό του σημερινού ανθρώπου που έχει αποθηριωθεί από το κυνήγι της υλικής ευμάρειας, καθώς και την επιδίωξη της πιο πλατιάς επιστημονικής γνώσης για τον κόσμο και τον άνθρωπο. Το ιδεώδες του Άρνολντ είναι κατηγορηματικά αταξικό. Η δυναμική της πνευματικής καλλιέργειας είναι η υπέρβαση των διαχωρισμών που αποκλείουν την πλειονότητα της κοινωνίας από τη συμμετοχή στον διανοητικό και υλικό πλούτο που ο ίδιος ο μόχθος της παράγει. Και στην πραγμάτωση του συνεργατικού αυτού πεπρωμένου επιστατεί ένα νέο κέντρο `αυθεντικής εξουσίας` μέσα στην κοινωνία, μια κρατική αρχή η οποία δεν είναι προσδεδεμένη στα στενά συμφέροντα καμίας επιμέρους τάξης αλλά έχει ως μοναδικό σκοπό την επίτευξη του συλλογικού αγαθού.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
Οι Εκδόσεις Πάπυρος παρουσιάζουν για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση ένα από τα έργα σταθμούς του νεότερου δυτικού στοχασμού, το έργο Κουλτούρα και αναρχία (1869) του μεγάλου Βικτωριανού ποιητή, κριτικού και στοχαστή Μάθιου Άρνολντ. Το έργο αυτό συνιστά σύνοψη των βασικών θεμάτων της πολιτισμικής κριτικής του, εμπλουτισμένη με ένα πολύμορφο πανόραμα της θρησκευτικής, πολιτιστικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής της Αγγλίας στην ακμή της Βικτωριανής Περιόδου. Με δεδομένο ότι η βικτωριανή Αγγλία, όπως υπογραμμίζει ο Ένγκελς, είναι η παραδειγματική μορφή της νεωτερικής κοινωνίας όπου αναπτύσσονται όλες οι βασικές τάσεις και αντιφάσεις που διατρέχουν τον κόσμο μέχρι και τις μέρες μας, από μόνο του το ιστορικό περιεχόμενο του έργου αποτελεί ουσιώδη προπαίδεια για την κατανόηση του καιρού μας.
Το ιδεώδες του Άρνολντ είναι κατηγορηματικά αταξικό. Η δυναμική της πνευματικής καλλιέργειας είναι η υπέρβαση των διαχωρισμών που αποκλείουν την πλειονότητα της κοινωνίας από τη συμμετοχή στον διανοητικό και υλικό πλούτο που ο ίδιος ο μόχθος της παράγει. Το ηθικό νόημα της παιδείας είναι η επίγνωση ότι η τελειοποίηση του ενός είναι αδύνατη χωρίς την εκ παραλλήλου εκπλήρωση των αναγκών των συμπολιτών του.
Στην πραγμάτωση του συνεργατικού αυτού πεπρωμένου επιστατεί ένα νέο κέντρο «αυθεντικής εξουσίας» μέσα στην κοινωνία, μια κρατική αρχή η οποία δεν είναι προσδεδεμένη στα στενά συμφέροντα καμίας επί μέρους τάξης αλλά έχει ως μοναδικό σκοπό την επίτευξη του συλλογικού αγαθού, αποτελεί τη θεσμική έκφραση της «συλλογικής διάνοιας του έθνους», μια αρχή που εκφράζει και επιβάλλει τη γενική βούληση.
Μια τέτοια φιλοσοφική αρχή ενσταλάζει την ιδέα της αμοιβαιότητας όχι με εξωτερικά μέσα, όπως ο υλικός καταναγκασμός ή η υπόσχεση υλικών αμοιβών, αλλά μέσα από την παιδευτική διαδικασία.
Παρακαλώ, συμπληρώστε το email σας και πατήστε αποστολή.