Στον εικοστό πρώτο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος φτάνει στον φιλόσοφο που περισσότερο ίσως από κάθε άλλον ομότεχνό του επηρέασε τους νέους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο: τον πεσιμιστή Σοπενχάουερ. Πριν, γράφει για μια σειρά μεγάλων φιλοσόφων, που -κατά κάποιο τρόπο- ο Σοπενχάουερ τους προϋπέθετε, αν και πλην του πρώτου εξ αυτών, μάλλον ουδείς άλλος τον επηρέασε: τον Ιμμάνουελ Καντ, που τον περιγράφει ως τον "τελευταίο των διαφωτιστών" και με τον οποίο ο Σοπενχάουερ βρισκόταν σε διαρκή "διάλογο", τον Γιόχαν Φίχτε -στον οποίο ο Κανελλόπουλος βλέπει τη "γέφυρα" ανάμεσα στον Καντ και τον Μεταφυσικό Ιδεαλισμό-, τον Γιόχαν Χέρμπαρτ, πατέρα του "Ψυχολογισμού" στη φιλοσοφία, τον Φρίντριχ Σέλλινγκ, πατέρα της "Φιλοσοφίας της Μυθολογίας", του Φρίντριχ Σλάιερμαχερ και ασφαλώς τον Γκέοργκ Φρίντριχ Βίλχελμ Χέγγελ, τον μοναδικό φιλόσοφο του σύγχρονου κόσμου -και όχι μόνον-, που το όνομά του "παραβάλλεται" με εκείνο του Πλάτωνα, τον φιλόσοφο που επηρέασε ίσως όσο κανείς άλλος τον Καρλ Μαρξ.
Όμως, ο Σοπενχάουερ αποκαλούσε τον Χέγγελ "τσαρλατάνο" και γινόταν έξαλλος μαζί του, όταν το 1820, την εποχή που συνέπεσαν στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ο Χέγγελ γέμιζε τα αμφιθέατρα, ενώ ο Σοπενχάουερ δίδασκε σε άδειες αίθουσες, έχοντας βάλει τα μαθήματά του τις ίδιες ώρες με τον δημιουργό της "Φαινομενολογίας του Πνεύματος" για να τον προκαλέσει...
Περιέχονται τα κεφάλαια:
- Ιμμάνουελ Καντ, "ο τελευταίος των διαφωτιστών" και τα όρια του ιδεαλισμού
- Ο Φίχτε, "Το "Εγώ" και το "Ουκ Εγώ"
- Ο Σέλλιγκ και η "Φιλοσοφία της Μυθολογίας"
- Σλάιερμαχερ: ο Θεός και το Άπειρο
- Ο Χέγγελ, η "Φαινομενολογία του Πνεύματος", η "Επιστήμη της Λογικής" και η "Φιλοσοφία της Ιστορίας"
- Χέρμπαρτ και Κράουζε
- Σοπενχάουερ: "Ο Κόσμος ως βούληση και ως παράσταση"
- Ο γαλλικός ρομαντισμός