Η μυθική μορφή του Διγενή δεν πήρε όλη της τη σημασία για με παρά μονάχα όταν, έπειτα απ` το διάβασμα όλων των γνωστών ως το 1942 κειμένων, η μονογραφία του Βέλγου βυζαντινολόγου Henri Gregoire, που είδε το φως τον ίδιο χρόνο στην Αμερική (και που τη διάβασα τρία χρόνια αργότερα), μου την εφώτισε ως την κορυφαία μορφή, που η θρησκευτικοπολιτική αίρεση των Παυλικιανών, όπως λέει ο Gregoire, φαντάστηκε να πάρει κεντρικό ήρωά της. Ως προς το χρονολογικά συγκεκριμένο έδαφος της ιστορίας που έθρεψεν αυτό το μύθο, αυτό είναι ο 9ος αιώνας, όπου από τα 840 ως τα 873 οι Παυλικιανοί ήσαν κύριοι μιας συνοριακής περιφέρειας, απ` όπου αντίκρουσαν πολλές φορές τ` αυτοκρατορικά στρατεύματα και τους σφετερισμούς της αυτοκρατορίας, που τα οδηγούσε τον καιρόν αυτό ο ίδιος ο Βασίλειος ο Α`. Τι αντιπροσωπεύει ωστόσο η αίρεση αυτή των Παυλικιανών σαν γεγονός ιστορικό; Ποια είναι τα πραγματικά βαθύτερα αιτήματά της; Και μες σε ποιο πνεύμα γενικότερο θα `ταν σωστό να ενταχθεί; (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]