Οι εικόνες που θα παρουσιαστούν στην έκθεση και στο βιβλίο αποκαλύπτουν πράγματι μια πόλη σε διαρκή μεταβολή. Κόσμημα σε μια σειρά από πολιτισμούς: ελληνορωμαϊκό, βυζαντινό, οθωμανικό, ελληνικό, παραδομένη σε όλες τις θρησκείες, σταυροδρόμι εμπορικό, πέρασμα πολυάνθρωπων πληθυσμών από όλα τα σημεία του ορίζοντα, αυτή η πόλη έχει αποτυπωθεί από τους φωτογράφους-οπερατέρ το 1913, έπειτα το 1918, δηλαδή κατά τη διάρκεια των αλλαγών, μεταξύ δύο πολέμων, μετά από μια καταστροφική πυρκαγιά, σε πλήρη κατάπτωση, καθ’ οδόν προς τον εκσυγχρονισμό, και με πλήθος προσφύγων να την διατρέχουν, οι οποίοι μπορεί να είναι «Έλληνες, Αλβανοί, Σέρβοι, Βούλγαροι ή Τούρκοι, χριστιανοί, εβραίοι ή μουσουλμάνοι», σύμφωνα με τους όρους ενός από τους συντελεστές του βιβλίου. Τόπος διασταύρωσης πολιτισμών, θύμα πολέμων, όπως μαρτυρεί το θέμα των προσφύγων που απεικονίζεται στην έκθεση, αλλά και όαση ειρήνης, όπως γίνεται αντιληπτό από τις εικόνες του μουσείου Albert-Kahn, το μήνυμα που φέρνει η Θεσσαλονίκη του 1913 και του 1918 ανταποκρίνεται στη φιλοδοξία του 2000.

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]