Ο 4ος και 5ος αιώνας είναι μια περίοδος όπου η εκκλησία μεταβαίνει από την περίοδο των διωγμών σε μια περίοδο πραστασίας της από πολιτικούς παράγονες και κυρίως την αυτοκρατορική αρχή. Στην περίοδο αυτή τέθηκαν οι βάσεις του χριστιανισμού μέσω της δράσης των οικουμενικών διδασκάλων της εκκλησίας. Παράλληλα, η Βυζαντινή αυτοκρατορία διαμόρφωσε τις βασικές αρχές λειτουργίας της. Οι δύο αυτές πραγματικότητες ενώθηκαν, αλληλεπίδρασαν και δημιούργησαν τον Βυζαντινό πολιτισμό. Στο παρόν σύγγραμμα, αυτήν την εποχή εξετάζουμε ιστορικά, θεολογικά και κοινωνικά εξάγοντας τα συμπεράσματά μας μέσα από τα κείμενα των μεγάλων πατέρων της εκκλησίας.