Το χειρόγραφο υλικό που εκδίδεται στην παρούσα εργασία αποτελεί την πηγή στην οποία στηρίχθηκε τμήμα της μονογραφίας μου για την ελληνική εμπορική Κομπανία του Σιμπίου, το οποίο αφορά στο ουσιαστικό δίκαιο. Περιλαμβάνει πρακτικά και αποφάσεις του Κριτηρίου της Κομπανίας που αφορούν στην επίλυση διαφορών, οι οποίες ανέκυπταν στις σχέσεις των μελών μεταξύ τους και με άλλους ξένους προς αυτήν εμπόρους -Σάξονες, Ούγγρους, Ρουμάνους, Έλληνες ή από διάφορες άλλες εθνοτικές ομάδες της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το εκδιδόμενο υλικό περιλαμβάνει επίσης πρακτικά που φωτίζουν ποικίλες άλλες δραστηριότητες της εμπορικής αυτής παροικίας, σε σχέση με την τοπική τρανσυλβανική ή την αυστριακή Διοίκηση, την εκκλησία, το σχολείο και την εσωτερική οργάνωση της Κομπανίας.
Τα στοιχεία που μπορεί ο ερευνητής να αντλήσει από τα κείμενα δεν περιορίζονται μόνο στο εφαρμοζόμενο από τη συγκεκριμένη παροικία δίκαιο και στον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης. Οι τόποι προελεύσεως και προορισμού των μελών της Κομπανίας, καθώς και όλων όσων εμπλέκονται σε δικαστικούς αγώνες με αυτούς, μαρτυρούν μια δικανική πρακτική η διαμόρφωση της οποίας ιχνηλατείται πολύ πέρα από την ίδια την παροικία. Η πρόσληψη και αφομοίωση θεσμών από άλλα δικαιικά συστήματα, με τα οποία τα μέλη της Κομπανίας έρχονταν σε επαφή, εξυπηρετούσε τις ανάγκες λειτουργίας και τον κύριο σκοπό υπάρξεως της κοινότητάς τους, δηλαδή την επιβίωσή της. Μπορεί έτσι κανείς να παρακολουθήσει τις ανεπαίσθητες αλλαγές και διαφοροποιήσεις που συντελέστηκαν σταδιακά, σε βάθος περίπου εκατόν πενήντα ετών.
Ανάλογο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία για την ομιλούμενη δημώδη γλώσσα και γραφή του 17ου-18ου αιώνα, που χρησιμοποιούν οι αγράμματοι -με ελάχιστες εξαιρέσεις- συντάκτες των πρακτικών για να περιγράψουν τις επίδικες κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις. Πρόκειται για έναν χυμώδη και ζωντανό αφηγηματικό και νομικό λόγο, ελλειπτικό μεν και δυσνόητο για τον σύγχρονο αναγνώστη σε ό,τι αφορά τα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως, αλλά σαφή ως προς το διατακτικό της αποφάσεως, ώστε να μην γεννάται αμφιβολία για το πρακτέο.
Τέλος, μια άλλη κατηγορία πληροφοριών για την καθημερινή και την οικονομική ζωή των αποδήμων στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας παρέχεται απλόχερα από τα κείμενα. Αφορά στα προϊόντα που εμπορεύονταν ή χρησιμοποιούσαν οι πραματευτές της Κομπανίας και στην εμπορική πρακτική, στα νομίσματα που κυκλοφορούσαν και στα οποία έκαναν τις συναλλαγές τους στον χώρο της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης καθώς και στη ρευστή ισοτιμία τους, στην κοινωνική διαστρωμάτωση και στην οργάνωση του επαγγελματικού βίου, υπαινίσσεται, τέλος, τα μικρά και μεγάλα προσωπικά και οικογενειακά δράματα μιας παροικίας Ρωμιών από τις βόρειες επαρχίες της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η σχετικά μεγάλη χρονική διάρκεια των τεκμηρίων, μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της παροικίας ανάλογα με τις τοπικές και διεθνείς πολιτικές και οικονομικές συνθήκες, για τις οποίες όμως σπάνια γίνεται λόγος στα πρακτικά, και αυτό μόνον υπαινικτικά. Έτσι, τα κείμενα διαθέτουν μιαν απρόσωπη αντικειμενικότητα, που καθιστά αξιόπιστα τα στοιχεία που παρέχουν.
Στη συνέχεια, θα παρουσιαστούν, συνοπτικά, τα βασικά χαρακτηριστικά της απονομής της δικαιοσύνης από το Κριτήριο της Κομπανίας, ο τρόπος εκδόσεως των κειμένων και μια σύντομη περιγραφή του περιεχομένου των τεσσάρων μερών στα οποία αυτά τα κείμενα έχουν κατανεμηθεί.

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]