Ο παρών τόμος αποτελεί επέκταση, περαιτέρω επεξεργασία, συμπλήρωση και ολοκλήρωση ενός αφιερώματος του περιοδικού Αρχαιολογία και Τέχνες, που κάλυψε και τα τέσσερα τεύχη του περιοδικού το έτος 1997. Η ιδέα ενός κύκλου κειμένων αφιερωμένων στην ελλαδική και ελληνική πόλη οφείλεται στη διεύθυνση του περιοδικού, και προσωπικά ανταποκρίθηκα με ενθουσιασμό στην πρόταση να αναλάβω την επιμέλεια του αφιερώματος.
Αντικείμενο, λοιπόν, του αφιερώματος και εν συνεχεία του παρόντος τόμου υπήρξε η πόλη, αλλά και ευρύτερα κάθε είδους οικισμός, όσο μικρός κι αν είναι. Η χρονική περίοδος που καλύπτεται ξεκινάει από την πρώτη εμφάνιση του οικισμού στην Ελλάδα κατά τη Νεολιθική περίοδο, από τις αρχές δηλαδή της 7ης χιλιετίας, για να καταλήξει μέχρι τις μητροπόλεις και τις μητροπολιτικές περιοχές της χώρας στην εποχή μας. Ως προς τον γεωγραφικό χώρο που καλύπτεται, αυτός είναι τόσο η Ελλάδα όσο και ο ευρύτερος χώρος που αντιστοιχεί στην εξάπλωση του εκάστοτε ελληνικού πολιτισμού στη μεσογειακή και στη βαλκανική ζώνη. [...] (από τον πρόλογο του Αλέξανδρου -Φ. Λαγόπουλου)