Στη μελέτη μου αυτή υποδεικνύονται τέσσερα στάδια εξέλιξης της λογιστικής.
• Το πρώτο στάδιο, που μπορεί να αποκληθεί η κλασική περίοδος, είναι αυτό της (αρχαίας) ελληνικής και ρωμαϊκής εποχής. Οι ελληνικοί και οι ρωμαϊκοί αριθμοί «δεν δείχνουν» την αξιοποίηση διπλογραφικής τεχνικής, όπως κάνουν οι αραβικοί αριθμοί.
• Η δεύτερη περίοδος, 1200-1850, είχε σε χρήση δύο παράλληλα συστήματα: το ένα ήταν αυτό του λογαριασμού της χρέωσης-ανάληψης ευθύνης και της απαλλαγής-‘ξεχρέωσης’ (charge and discharge), και το άλλο ήταν της δι(πλο)γραφίας. Το πρώτο ήταν κοντά σε μία «λογιστική ταμιακών ροών» (cash-flow accounting) και το δεύτερο οδήγησε στη «λογιστική των δεδουλευμένων» (accrual accounting).
• Κατά τη διάρκεια της τρίτης περιόδου, 1850-1950, υπήρξαν τέσσερις εξελίξεις:
‣ προσπάθεια να απλοποιηθούν – ταξινομούμενα σε τάξεις λογαριασμών – τα χρηματοοικονομικά στοιχεία,
‣ η ανάπτυξη λογαριασμών κόστους και τεχνικών κοστολόγησης,
‣ η προώθηση απολογιστικών εκθέσεων που δημοσίευαν εταιρείες, και
‣ ο εκλεπτυσμένος υπολογισμός του κέρδους και των προσόδων με παράλληλη ανάπτυξη της φορολογίας των κερδών/προσόδων.
• Στο τελευταίο στάδιο, από το 1950 και μετά, έχουμε ως χαρακτηριστικά:
‣ τη μεγέθυνση του αριθμού των επιστημόνων λογιστών,
‣ την αξιοποίηση ηλεκτρονικών υπολογιστών,
‣ την περιοδική εμφάνιση (και λογιστική αντιμετώπιση του) πληθωρισμού, και
‣ την ανάπτυξη λογιστικών προτύπων, σε συνδυασμό με την προώθηση αμιγώς θεωρητικών απόψεων επί της λογιστικής.
Παράλληλα, στην εργασία μου αυτή καταδεικνύω τη μεγάλη σημασία της λογιστικής για την εύρυθμη λειτουργία (αλλά και τη συνοχή) της κοινωνίας μας.
[Από την Εισαγωγή της Έκδοσης]