Μια επιστημονική επανάσταση χωρίς «βόμβες» στα θεμέλια του παλιού καθεστώτος και χωρίς «Στρατηγό» να συντονίζει τους «βομβιστές», μάλλον δεν γίνεται. Και η κβαντική επανάσταση τα είχε όλα. Τον Αλβέρτο Αϊνστάιν πρώτα απ’ όλα ―τον μεγαλύτερο βομβιστή του 20ού αιώνα― και τον επίσης μεγάλο βομβιστή Νιλς Μπορ, ο οποίος όμως έγινε ταυτόχρονα ο Στρατηγός της! Ο μέντορας της δεύτερης γενιάς επαναστατών ―Χάιζενμπεργκ, Πάουλι και Ντιράκ― χάρις στους οποίους η επανάσταση είχε ένα θριαμβευτικό φινάλε. Κατέληξε στην πιο επιτυχημένη επιστημονική θεωρία όλων των εποχών· την κβαντομηχανική. Είναι όμως πράγματι τόσο αλλόκοτη αυτή η θεωρία ώστε κανείς να μην την καταλαβαίνει, όπως λέγεται; Κι αν ναι, πώς συμβαίνει τότε και η κβαντομηχανική όχι μόνο εξήγησε τον κόσμο μας ―από τα βάθη του μικρόκοσμου έως τις εσχατιές του σύμπαντος― αλλά είναι και η κινητήρια δύναμη της αλλαγής του μέσω μιας συνεχιζόμενης τεχνολογικής επανάστασης χωρίς προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία; Κι αν όντως η κβαντομηχανική είναι τόσο επιτυχημένη, γιατί ο Αϊνστάιν στάθηκε τόσο κριτικά απέναντί της ώστε η διαμάχη του με τον Μπορ να βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας της; Και ήταν πράγματι τόσο σημαντική αυτή η διαμάχη ώστε τα παρατσούκλια που δώσαμε στους πρωταγωνιστές της ―ο Βομβιστής κι ο Στρατηγός― να φιγουράρουν και στον τίτλο του βιβλίου; Και οι υπόλοιποι επαναστάτες τι ρόλο έπαιξαν και ποια ήταν τα χαρακτηριστικά της ζωής και της προσωπικότητάς τους που αξίζει να γνωρίζουμε; Γιατί ο Ντιράκ ―αυτό το λαϊκό παιδί από το Μπρίστολ― ήταν τόσο λιγομίλητος ώστε να έχει οριστεί ως μονάδα ομιλητικότητας το Ντιράκ, όπου ένα Ντιράκ ίσον μία λέξη την ώρα; Και στον αιώνα μας οι μεγάλες προκλήσεις ποιες είναι; Θα αντέξει η κβαντομηχανική τη σύγκρουσή της με τη γενική θεωρία της σχετικότητας ή μια νέα επιστημονική επανάσταση θα είναι ξανά αναγκαία; Μήπως ο Αϊνστάιν δεν είπε ακόμα την τελευταία του λέξη και η αναμέτρησή του με τον Μπορ και την κβαντομηχανική θα συνεχιστεί και στον 21ο αιώνα; Αν ερωτήματα όπως τα παραπάνω κινούν το ενδιαφέρον σας, τότε τούτο το βιβλίο θα έχει κάτι να σας πει.
«Από τα βάθη του μικρόκοσμου έως τις εσχατιές του σύμπαντος» (Στέφανος Τραχανάς)
«Αυτός ο κόσμος ο μικρός ο μέγας» (Οδυσσέας Ελύτης )
Ο Στέφανος Τραχανάς διδάσκει Κβαντική φυσική και Διαφορικές εξισώσεις στο Τμήμα Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Διδάσκει και άλλα αντικείμενα, αλλά εμάς εδώ μας ενδιαφέρει πώς αυτός ο επιστήμων διδάσκει εμάς τους αδαείς αναγνώστες, τους μη μετέχοντες της ουσίας της Φυσικής Επιστήμης, που έχουμε όμως το μικρόβιο να μάθουμε. >>>
Γράφει ο Χρήστος Λάσκος // *
Στέφανος Τραχανάς, «Ο βομβιστής και ο στρατηγός -Ιστορώντας την κβαντική επανάσταση», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2025, σελ. 360
Προτιμώ να έχω ερωτήσεις, στις οποίες δεν υπάρχουν απαντήσεις, παρά απαντήσεις, στις οποίες δεν υπάρχουν ερωτήσεις
Ρίτσαρντ Φέινμαν
«[Ζ]ούμε σε έναν κόσμο φτιαγμένο από το… τίποτα. Από θεμελιώδη συστατικά που δεν έχουν κανένα όγκο. >>>