Ο πόθος του ανθρώπου να υπάρξει αλλιώς

[ ] Το φως κυρτώνει και αποσπάται

στην προαιώνια πεποίθησή του

μακριά καθώς βρίσκομαι από τους βρυχηθμούς των αιώνων

θέλω να πλησιάσω κάτι που σείεται στη σιωπή

γι’ αυτό

απόψε θα σου διαβάσω για τ’ αστέρια

παλιά χειρόγραφα της αιωνιότητας

ποιμένες αρχαίων νοημάτων διευρύνουν

τη θαλπωρή της σοφίας.

Παγιδευμένος οδοιπόρος στο αίνιγμα

γνωρίζω

τίποτα δεν είναι πλήρες

προσεγγίσεις μόνο στο αμάθητο

ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο.

(«Το αμάθητο»)

Βαθειά δομημένη υπαρξιακή ποίηση που ερευνά μέσα από την ωριμότητα λέξεων και ιδεών το ορατό και το αόρατο θαύμα [της ζωής], τα γνωστά κι όσα ασύγγνωστα αγνοούμε. Με έκδηλη την αντίθεση, συχνά απόγνωσή του, μπρος στην πραγματικότητα ο Βασίλης Φαϊτάς αποζητά στον ποιητικό λόγο την έξοδο εκ της παραφροσύνης του παρόντος: οι στίχοι δεν γνωρίζουν πως είναι/ οι πεθαμένες φωνές/ οι έρωτες των προγόνων/ κηλίδες της μνήμης στη λησμοσύνη.

Συντελεί σε αυτό το αναπότρεπτο γεγονός του χρόνου εκεί όπου ο άνθρωπος «βυθίζεται στη μελαγχολία της ηλικίας»: Οι μέρες που θα ’ρθουν δεν θα ’ναι για γέρους, «αυτή η θάλασσα δεν είναι για γέρους» σημειώνει, ξανά, ο ποιητής όχι με αίσθηση πικρίας αλλά με αίσθημα παραδοχής της αέναης ροής του χρόνου κι επίγνωση της πραγματικότητας που απαιτεί τον προσδιορισμό/ περιορισμό, πλέον, των ανοιχτών οριζόντων μιας θάλασσας αλλά και την άμεση διευθέτηση των εκκρεμοτήτων: [ ] Η προσδοκία εκκρεμότητα/ τρυπώνει στις φλέβες μου/ θα με γυρίσει σπίτι/ έξω από τη βουλιμία του χρόνου.// Το άπειρο γεύεται το απαραβίαστο/ το εφήμερο παραμένει άθικτο/ όποιος γνωρίζει δεν θα γνωρίσει ποτέ/ ό,τι δεν έφτασε σε μας/ έχει τελειώσει κάπου αλλού.// Η ζωή δέσμια της αναπνοής της. («Η άγνοια της γνώσης»)

Δεν ανακαλεί μνήμες, δεν τον ενδιαφέρουν οι απολογισμοί. Με απλές διαπιστώσεις καταγίνεται, λιτά και δωρικά, σχεδόν ασχολίαστα και εξ αποστάσεως, απλώς καταγράφει: Το παρόν όλο και λιγοστεύει/ παρτιτούρα μοναξιάς το σώμα/ η μνήμη να ψάχνει/ στο έρημο τοπίο το άλλο μισό της./ Οι γενιές εξαφανίζονται όπως οι σκιές στο ημίφως/ πλήρωμα συνενοχής ο κόσμος.// Βαδίζοντας/ το μονοπάτι κλείνει πίσω μου/ προτού η λάμψη διασπαστεί στη σκοτεινή της φύση/ όλα είναι και δεν είναι/ τίποτα δεν θα απομείνει/ για όσους αγάπησαν/ όμως ο θάνατος δεν θα αλώσει ένα γερασμένο κορμί// παρά ένα λαβύρινθο νιότης/ εκεί έξω στα προάστια του χρόνου. («Το βυθισμένο παρόν»)

Ως ένα «υστερόγραφο για τους μυημένους» θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τη συλλογή. μια προσπάθεια διευθέτησης των ιδεών και των περί ζωής απόψεών του μέσα από τα εργαλεία που μας παρέχει «το ρίγος της ποίησης». Να διακρίνω ενδεικτικούς στίχους: όπως μια πόρτα κλείνει/ μες στη λευκότητα της χιονόπτωσης. - Ξάφνου ένα πρωί/ στρίβοντας σε μια γωνιά του δρόμου/ θα νιώσεις/ μακρινό θρόισμα/ το γιατί των αιώνων/ κάτι άπιαστο που επινοεί τη λήθη. - Η καρδιά βιβλιοθήκη απορριφθέντων ποιημάτων. - Αχθοφόρος ψυχών ο ουρανός. - Οι λέξεις μεσίστιες αγκυροβολούν.

Παρά το αίσθημα του μάταιου που συχνά διαφαίνεται (Στη λίμπιντο ενός ποιήματος/ αδειανά κελύφη παλαιών ερώτων/ ίχνη και σκιρτήματα χρόνου/ από το πουθενά μια γεύση στάχτης/ καρδιά κανενός [ ] συμβάντα που δεν θα διηγηθεί/ ποτέ κανείς) στην ποίηση του Βασίλη Φαϊτά εμπεριέχεται ζωή, ως ουτοπία ή ως θαύμα, αλλά και εικόνες ικανές να διατηρούν αμείωτη τη μαγεία ή έστω το αίνιγμα σ’ αυτόν τον αλγόριθμο της ύπαρξης: Ένας ψαράς μαζεύει τα δίχτυα του/ μια πόρτα ανοίγει στο φως/ περιμένοντας κάτι/ ο ήχος μιας κιθάρας πάλλεται μακριά/ την ίδια στιγμή/ κάπου χτυπά ένα τηλέφωνο για κάποιον/ το απομεσήμερο απόμακρη ενοχή/ στο βάθος του δρόμου ένα παιδικό γέλιο/ σβήνει στην ξαφνική βροχή/ κάθε αίσθηση πλάθει το σύμπαν της/ κι όλες/ πύλες εισόδου/ στον αλγόριθμο ασύλληπτης γραφής. («Ιστορίες στο περιθώριο»).

Μ

Ο Βασίλης Φαϊτάς, με καταγωγή από την Κέρκυρα, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1942. Σπούδασε νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος ως το 2002. Στα λογοτεχνικά πράγματα εμφανίστηκε το 1966, για πρώτη φορά, στο περιοδικό «Νέα Εστία». Μεταφράσεις ποιημάτων του έχουν δημοσιευθεί, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, σε ξένες και ελληνικές ανθολογίες και περιοδικά στην Ιταλία, ΗΠΑ και Καναδά. Η συλλογή του Ο Αλχημιστής του Χάους μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε το 2016 στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο «Le miel des Anges». Από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας» κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του Υστερόγραφα για το αύριο (2010), Συνάντηση με το σύμπαν (2011), Ρους και Ροή (2014), Ο Αλχημιστής του χάους (2015), Στο καφέ «Εντροπία», (2017), Το δάκρυ του Ηράκλειτου (2018) και Σκάκι με την αιωνιότητα (2021). Η Βαθύνοια είναι η όγδοη ποιητική του συλλογή.