Παραδόξως, οι σχέσεις Βρετανίας και Ρωσίας δεν έχουν επαρκώς διερευνηθεί στη μακρά τους διάρκεια. Αφετηρία αυτού του βιβλίου είναι η Ναυμαχία του Ναβαρίνου, ένα κομβικής σημασίας γεγονός –στρατιωτικό, γεωπολιτικό, διπλωματικό– που συνδέεται άρρηκτα με την επιτυχημένη πορεία της Ελληνικής Επανάστασης. Διότι τον Οκτώβριο του 1827 εκδηλώθηκε στην πράξη ένα θαυμαστό παράδειγμα αρμονικής συνεργασίας μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων εκείνης της εποχής. Ο λόρδος Ντέιβιντ Όουεν, έχοντας το κριτικό του βλέμμα στραμμένο τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν, αναρωτιέται αν είναι εφικτές ανάλογες συμμαχίες στον σημερινό κόσμο. Εδώ αναλύει τις σχέσεις Δύσης και Ρωσίας κατά τα τελευταία διακόσια χρόνια, συμπεριλαμβάνοντας την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης και του Ψυχρού Πολέμου. Ο Κάνινγκ, ο Κόδρινγκτον, ο Τσόρτσιλ, ο Στάλιν, ο Μάρσαλ, η Θάτσερ, ο Γκορμπατσόφ, ο Πούτιν, ο Ομπάμα και ο Μπάιντεν είναι μερικοί μόνο από τους ηγέτες που εμφανίζονται σε τούτες τις σελίδες. Η κλασική παιδεία του συγγραφέα, η ανθρωπιστική οπτική του, η πολύτιμη πείρα του, η ακλόνητη αγάπη του για την Ελλάδα και η ευρεία γνώση της ιστορίας της καθιστούν το Γρίφος, μυστήριο και αίνιγμα ένα εμπνευσμένο, διαφωτιστικό και συναρπαστικό ανάγνωσμα.
«Οποιοδήποτε βιβλίο για τις αγγλορωσικές σχέσεις από τον επιφανέστερο εν ζωή πρώην υπουργό Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας θα ήταν από μόνο του ενδιαφέρον, όμως ένα βιβλίο γραμμένο με διορατικότητα και σφρίγος από έναν ιστορικό του διαμετρήματος του λόρδου Όουεν αποτελεί μείζον εκδοτικό γεγονός. Έχοντας κατανοήσει το μακρινό παρελθόν, ιχνηλατεί το πιο πρόσφατο παρελθόν –όπως τη δική του διαμαρτυρία ενάντια στη σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία το 1956– για να μας οδηγήσει στη σύγχρονη εποχή προ-βάλλοντας τον ευγενή ηρωισμό του Αλεξέι Ναβάλνι. Η στοχαστικότητα, η πολυμάθεια και η ορθή κρίση διαποτίζουν κάθε σελίδα».
Άντριου Ρόμπερτς, ιστορικός και συγγραφέας του Churchill: Walking with Destiny
«Οι βρετανορωσικές σχέσεις, οι οποίες σήμερα διέρχονται μια περίοδο βαθιάς ψύχρανσης, υπήρξαν κομβικές για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας Ιστορίας. Η δε Ελλάδα αποτέλεσε κρίσιμο ζήτημα στην εξέλιξη των σχέσεων αυτών και βίωσε τους σπασμούς τους ήδη από την ανεξαρτησία της, η οποία δεν θα είχε επιτευχθεί αν το Λονδίνο και η Αγία Πετρούπολη δεν είχαν επιτύχει μια μεταξύ τους κατανόηση και συμφωνήσει ότι οι Έλληνες έπρεπε να δικαιωθούν για τον αγώνα τους εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι του νέου βιβλίου του λόρδου Όουεν, κυρίως αναφορικά με την ανεξαρτησία της και τον ρόλο που διαδραμάτισε σε αυτήν ένας από τους “τιτάνες” (όπως τον χαρακτηρίζει ο συγγραφέας) της βρετανικής πολιτικής σκηνής του 19ου αιώνα, ο Τζορτζ Κάνινγκ. Ήταν αυτός που ουσιαστικά έστησε τη διπλωματική σκακιέρα με τέτοιον τρόπο ώστε, μαζί με τη διεξαγωγή της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου, να ανοίξει ο δρόμος για την ελληνική ανεξαρτησία».
Άγγελος Αλ. Αθανασόπουλος, Το Βήμα
