Σκέψεις για το λαϊκό τραγούδι

Το ρεμπέτικο τραγούδι είναι κώδικας συμπεριφοράς,

τρόπος να ζεις,

να αντιλαμβάνεσαι την ομορφιά,

να ερωτεύεσαι,

να μάχεσαι,

να αντιδράς στον κοινωνικό βίο,

στη σκληρότητα της ζωής,

στην αρρώστια και στον θάνατο,

στο χρήμα και στον πλούτο,

στη φτώχεια,

στην κοινωνική ανισότητα.

Αυτά ένιωσα κι έμαθα, αεί διδασκόμενη στο Μεγάλο Ρεμπέτικο Πανεπιστήμιο, από τα πιο γλυκά χρόνια της εφηβείας μου, μέχρι και σήμερα στην ωριμότητα της ζωής μου με δασκάλους τον Μάρκο, τον Τσιτσάνη, τον Παπαϊωάννου, τον Χατζηχρήστο, τον Χιώτη, την Μπέλλου, τη Στέλλα Χασκίλ, την Νίνου, τον Δελιά, τον Σκαρβέλη και τόσους άλλους σπουδαίους, μέσα από τις παλιές ηχογραφήσεις των δίσκων γραμμοφώνου αλλά και τα αγαπημένα μουσικά στέκια, όπως η θεσσαλονικιώτικη Τομπουρλίκα των φοιτητικών μου χρόνων με τον Παντελή Χατζηκυριάκο ή η

σκοπελίτικη Ανατολή του Γιώργου Ξηντάρη, τους οποίους επίσης θεωρώ δασκάλους μου.

Αυτό ήταν το ωδείο των μουσικών σπουδών μου, από τη στιγμή που το ’φερε η ζωή, στα δεκαέξι μου να ακούσω από κοντά μπουζούκι και να το πιάσω στα χέρια μου. Η

μουσική μου πατρίδα μού αποκαλύφθηκε, κι ένας μεγάλος έρωτας γεννήθηκε που κρατάει μέχρι σήμερα.

Ο τζουράς, που ήρθε στα φοιτητικά μου χρόνια, έγινε ο αχώριστός μου σύντροφος. Από τότε κάθε τραγούδι και ‘μάθημα’, πατώντας στα παλιά βήματα, και νέα χαρά και απόλαυση για κάθε νέα ‘κατάκτηση’ παιξίματος και ανακάλυψη ενός νέου ‘διαμαντιού’- τραγουδιού που θα παιζόταν και θα τραγουδιόταν στην επόμενη μάζωξη της παρέας, στην επόμενη μυσταγωγία της ταβέρνας όπου ποτηράκι το ποτηράκι, με στις βραδινές ώρες να κυλούν αργά, οι καρδιές θα ξαλάφρωναν, θα γλύκαιναν, θα απελευθερώνονταν από τα βάσανα, τους καημούς και τα παράπονα και πάνω στις στροφές του χορού θα λυτρώνονταν από κάθε πόνο και αδυναμία του πεζού βίου.

Κάπως έτσι και με αυτή τη δια βίου αγάπη και πάθος του ερασιτέχνη και αυτοδίδακτου μουσικού τα ’φερε η ζωή, ως απρόβλεπτος σκηνοθέτης, και την τελευταία ζόρικη και ηθελημένα ανατρεπτική οχταετία της ζωής μου, όλα όσα

συνέλεγα μέσα μου ως μουσικές εμπειρίες αλλά και εμπειρίες ζωής, μετουσιώθηκαν σε μελωδίες -από αυτό το ίδιο τζουραδάκι που ποτέ δεν αποχωρίστηκα- και σε στίχους, γεννώντας λαϊκά τραγούδια - πράγμα που ποτέ δεν είχα φανταστεί ούτε καν ότι θα το επιχειρούσα.

Κι έτσι, μετά από πάμπολλες περιπέτειες, αγώνες, διλήμματα, πίκρες, χαρές, απογοητεύσεις αλλά και δυνατά μαθήματα ζωής, ήρθε η ώρα κάποια από αυτά τα τραγούδια να βρίσκονται στον δίσκο και το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια

σας, όσα ήταν δυνατόν να ηχογραφηθούν στις παρούσες συνθήκες, αφού είχαν την πρώτη ζωντανή επαφή με το κοινό κατ’ αρχήν παίζοντάς τα σε ταβερνάκια αλλά και το 2017 στο Φεστιβάλ Ομορφιές και Δυσκολίες στην Κυπαρισσία, το 2018 στο Φεστιβάλ Οίτης και στη συνέχεια σε μουσικές σκηνές της Αθήνας μαζί με άλλα ανέκδοτα τραγούδια.

Ο δίσκος περιλαμβάνει τα πρώτα πειραματικά ολοκληρωμένα τραγούδια σε μουσική και στίχο, όπως το Κόκκινο, τον Λαβύρινθο, το Σφάλμα, που γράφτηκαν το 2013 με πρώτο χρονικά το Τι κι αν είσαι μπατιράκι, αλλά και κάποια από τα τελευταία του 2018, όπως το Με σημαία Παναμά και

το Εξ αμελείας θύτης.

Επίσης, είχα τη χαρά να συμπεριλάβω και δύο τραγούδια σε στίχους του Χρήστου Κανελλόπουλου, το Πανάθεμα την ομορφιά σου και του Μαρίνου Ρούσσου το Κρύβε λόγια, που μου εμπιστεύθηκαν να τα ντύσω με μουσική αλλά και την πολύ μεγάλη τιμή να τα ερμηνεύσουν δύο κορυφαίοι λαϊκοί μας ερμηνευτές ο Μπάμπης Τσέρτος και ο Δημήτρης Κοντογιάννης.

Στο βιβλίο θα βρείτε και κάποιους άλλους αμελοποίητους ακόμα στίχους όπως και κάποια πεζά της ίδιας περιόδου.

Κατερίνα Καραδήμα

Λαμία 31/10/2021