Στο σημείο ακριβώς που η χαρά της περιπλάνησης συναντά την ανάγκη για αυτογνωσία και η πνευματική ελευθερία το πραγματικό της τίμημα, ο Robert M. Piersig ξεκινά ένα μακρύ ταξίδι με τη μηχανή του, παρέα με τον μικρό του γιο κι ένα ζευγάρι φίλων, στις αχανείς εκτάσεις των βορειοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών της δεκαετίας του ’70. Το Ζεν και η τέχνη συντήρησης της μοτοσικλέτας, ο πιο «hip» τίτλος της αμερικανικής λογοτεχνίας και το αγαπημένο «φιλοσοφικό οδοιπορικό» εκατομμυρίων αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, είναι πριν και πάνω απ’ όλα μια θριαμβευτική επιβεβαίωση του επιχειρήματος πως η αλήθεια, αν τελικά υπάρχει, βρίσκεται παντού.
Ο θρύλος του «μεγάλου κυνηγιού» της ταυτότητας μετά τη λύτρωση του μυαλού και της ψυχής από την εμμονή – οι αναλογίες με τον Μόμπι Ντικ είναι εμφανείς και ο Robert Pirsig αποδέχεται την τεράστια πρόκληση.
–George Steiner, New Yorker
Θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί το πιο εμπορικό φιλοσοφικό βιβλίο όλων των εποχών, όμως δεν είναι απλά ένα φιλοσοφικό βιβλίο, όπως δεν είναι ούτε ένας ταξιδιωτικός οδηγός και, ασφαλώς, δεν είναι ένα βιβλίο για μοτοσικλέτες! Είναι χαρακτηριστικό πως ο ίδιος ο συγγραφέας δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι θα έβρισκε τόσο φανατικό κοινό, ειδικά απ’ τη στιγμή που, όπως είχε πει, «ούτε με το Ζεν σχετίζεται, όπως το αντιλαμβάνονται οι βουδιστές, ούτε ουσιαστικές συμβουλές περιέχει για τη συντήρηση μιας μοτοσικλέτας». Ποτέ άλλοτε ένα βιβλίο τόσο ασυνεπές με τον τίτλο του δεν έχει συμπεριλάβει τόσο υψηλά νοήματα που να αφορούν τους πάντες, ακόμα κι αν δεν έχουν οδηγήσει στη ζωή τους ούτε ποδήλατο!
Δύσκολα μπορεί κανείς να συναντήσει τις λέξεις «φιλόσοφος» και «μοτοσικλετιστής» δίπλα-δίπλα στο ίδιο βιογραφικό, αλλά στην περίπτωση του Robert M. Pirsig αυτό σίγουρα δεν είναι το μόνο παράδοξο και αντισυμβατικό!
Γεννήθηκε το 1928 στη Μινεσότα και όταν, σε ηλικία επτά ετών, οι γονείς του αποφάσισαν να μετρήσουν επίσημα τον δείκτη ευφυΐας του, το τελικό αποτέλεσμα (ΙQ: 170) απλώς πιστοποίησε αυτό που ήταν φανερό σε όλους: ο Robert δεν ήταν ένα συνηθισμένο παιδί. Όπως όλοι οι χαρισματικοί άνθρωποι, έτσι κι εκείνος έκανε πολλά έως και αλλοπρόσαλλα πράγματα: ξεκίνησε με σπουδές βιοχημείας, τον κέρδισε η φιλοσοφία, κατετάγη στον αμερικανικό στρατό, υπηρέτησε στην Κορέα, έκανε μεταπτυχιακό στις ανατολικές φιλοσοφίες και ολοκλήρωσε master στη δημοσιογραφία!
Από το 1961 έως το 1963 μπαινόβγαινε σε ψυχιατρικές κλινικές, διαγνώστηκε με σχιζοφρένεια, ακολούθησε θεραπείες ηλεκτροσόκ, παντρεύτηκε, απέκτησε δύο γιους, χώρισε, ξαναπαντρεύτηκε, απέκτησε μία κόρη και πέθανε το 2017, προλαβαίνοντας να δει και δύο δισέγγονα.
Στο μεταξύ, σ’ αυτή την ταραχώδη και συχνά βασανισμένη ζωή, πέρα από τη φιλοσοφική κληρονομιά που άφησε πίσω του, αφού πρακτικά θέσπισε τον όρο «Μεταφυσική της Ποιότητας» (Metaphysics of Quality), έγραψε και ένα αριστουργηματικό βιβλίο με τον περίεργο και σίγουρα παραπλανητικό τίτλο Το Ζεν και η τέχνη συντήρησης της μοτοσικλέτας – καθόλου τυχαία, απορρίφθηκε από…126 εκδότες, πριν τελικά εκδοθεί το 1974 και εκπλήξει τους πάντες, ξεπερνώντας τάχιστα τα 5 εκατομμύρια αντίτυπα σε πωλήσεις και κάνοντας τους κριτικούς να παραμιλούν, επιχειρώντας συγκρίσεις με ονόματα όπως οι Χέρμαν Μέλβιλ, Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Μαρσέλ Προυστ, Πλάτωνας κ.α.
