Το μονόπρακτο αυτό θεατρικό έργο, είναι το δεύτερο θεατρικό έργο της Χριστίνας Τζιάλλα. Ξεκίνησε να γράφεται το 2019 το οποίο και ολοκληρώθηκε μέσα στην ίδια χρονιά. Είναι αυτοέκδοση της επιχείρησης "Καλλίεργον" της οποίας είναι ιδιοκτήτρια, με νόμιμη εκπρόσωπό της, τη Βασιλική Κατέρη.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Το Μονόπρακτο Θεατρικό Έργο με τίτλο «Καθαρά Από Κατσαρίδες» και υπότιτλο «Dare To Dream»[1] είναι ένα έργο σημερινό, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και προβολή στο παρελθόν. Σαν δηλαδή κάποια αναχρονισμένη μόδα, που πρόκειται να βγει ξανά στην αγορά.  

Ολόκληρο το έργο έχει τη μορφή της βαρυτικής περίθλασης. Δηλαδή, κοιτώντας κάποιος μπροστά, θα μπορούσε ταυτόχρονα να κοιτάζει και την ίδια του την πλάτη.

Η ιστορία εκτυλίσσεται το 2004 σε κάποιο Μετρό της Αθήνας. Οι χαρακτήρες του έργου είναι «tipi fissi», σταθεροί δηλαδή χαρακτήρες, που στον μονόλογό τους φαίνονται να βρίσκονται σε διάλογο, άλλοτε εσωτερικό και άλλοτε με άλλα πρόσωπα.

Τα πρόσωπα του έργου:

ΓΥΝΑΙΚΑ: Καθαρίστρια στο Μετρό της Αθήνας. Μετανάστρια. Ζει χρόνια στην Ελλάδα. Ετών 45.

ΑΝΔΡΑΣ Α: Μισθωτός, εργαζόμενος ως ελεγκτής στο Μετρό της Αθήνας. Ετών 48.

ΑΝΔΡΑΣ Β: Εργάτης. Μετανάστης. Ζει χρόνια Ελλάδα. Είναι σύζυγος της ηρωίδας του έργου. Ετών 48.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ και ο ΑΝΔΡΑΣ Β, οι δύο από τους τρεις ήρωες του έργου, είναι ένα ζευγάρι αλλοδαπών που ζει μόνιμα εδώ και πολλά χρόνια, στην Ελλάδα. Ζει δηλαδή σε ένα ξένο κράτος… Ξένο;!... Ξένο για όσους μετράνε τα σύνορα σαν υπαρκτή, υπολογίσιμη γραμμή μέτρησης. Οι δύο ήρωες, δεν είναι άλλο παρά ένα ζευγάρι που περνάει καθημερινά τα σύνορα… Αυτά μεταξύ συρμού και αποβάθρας. Αυτά τα σύνορα της εισόδου και της εξόδου. Μια μέρα όμως του 2004, μάλλον το ζευγάρι θα αργήσει να βρεθεί ξανά μαζί…

Ο ΑΝΔΡΑΣ Α, ο ελεγκτής, είναι το τρίτο πρόσωπο του έργου και αποτελεί τον ρόλο- κλειδί στην ιστορία. Κατ’ επέκταση είναι «ο φύλακας» μίας δεδομένης καθεστηκυίας κατάστασης και αντιπροσωπεύει ένα από τα βασικά γρανάζια του συστήματος, όπου η παρουσία του εξασφαλίζει τη σωστή λειτουργία του. Χρησιμοποιεί διάφορα μέσα που ο ίδιος θεωρεί αποτελεσματικά για παραδειγματισμό και συμμόρφωση. Ασκεί έτσι έντονη λεκτική βία, αναπτύσσοντας παράλληλα ρατσιστική συμπεριφορά. Με τον τρόπο αυτό πιστεύει ότι εκτελεί σωστά το καθήκον του.

Άραγε το έργο αυτό να δίνει κάποια απάντηση στις απεγνωσμένες τρεις αδελφές του Τσέχοφ, που ήθελαν τόσο πολύ να φύγουν από τον τόπο τους για μια νέα ζωή; Τι υπάρχει πέρα από τη Μόσχα αδέλφια μου;! Τι υπάρχει πέρα από τον γενέθλιο τόπο του καθενός;

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ:

Το θεατρικό αυτό έργο διαδραματίζεται στην Ελλάδα του 2004, την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες που πάντα συμβολίζουν και αναδεικνύουν την ευγενή άμιλλα, φιλοξενούνται τη χρονιά εκείνη για δεύτερη φορά στον τόπο που τους γέννησε. Τον τόπο που δημιούργησε και φώτισε πολιτισμούς και γέννησε τη δημοκρατία.

Μέσα από αδιάσειστα ιστορικά παραδείγματα, κάθε «πολιτισμένη χώρα» για να αποδείξει τον πολιτισμό της σε εποχές «υπέρλαμπρου πολιτισμού» -σαν σε καλλιστεία ομορφιάς- ξεσκαρτάρει συνήθως τη βρομιά με φθηνά εργατικά χέρια και μαζί ξεσκαρτάρονται οι «αδέσποτοι» άνθρωποι. Όπως για παράδειγμα συνέβη την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα του 2004, αλλά και το 2012 στο Κίεβο, που θανατώθηκαν χιλιάδες αδέσποτα ζώα! Το ίδιο δυστυχώς συνέβη και το 2014 στο Μουντιάλ του Ρίο Ντε Τζανέιρο. Μάλιστα φήμες αναφέρουν για ξεσκαρτάρισμα άστεγων ανηλίκων από τους δρόμους. 

Στις παραπάνω περιπτώσεις, η προσέλκυση τουρισμού -άρα κεφαλαίων- δημιουργεί έναν επιλεκτικό ρατσισμό. Ο οικονομικά εύρωστος τουρίστας, αν και επισκέπτης από άλλη χώρα, αντιμετωπίζεται με κάποιο είδος δουλοπρέπειας από τους ντόπιους. Ταυτόχρονα, εκείνος που έρχεται από άλλη χώρα όχι ως επισκέπτης, αλλά για να βρει στέγη κι εργασία, αντιμετωπίζεται ως άνθρωπος ενός κατώτερου θεού! Λόγω οικονομικών αναγκών, δεν πήγε για τουρισμό εκεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται σαν σκουπίδι… σαν αναλώσιμο υλικό! Ναι, μπορεί να παραμείνει στη χώρα, μόνο κι εφόσον είναι χρήσιμος ως φτηνός εργάτης!

Η ανθρώπινη ιστορία έχει μορφή βαρυτικής περίθλασης. Αν παρομοίαζα την ιστορία των κοινωνικοπολιτικών γεγονότων με ένα κινούμενο αντικείμενο στην τροχιά του ορίζοντα γεγονότων, το αντικείμενο αυτό θα βρισκόταν σε μία τόσο ακραία βαρυτική περίθλαση, όπου ενώ θα κοιτούσε μπροστά, την ίδια ώρα θα μπορούσε να κοιτάζει και την ίδια του την πλάτη (Netflix Black Hole Apocalypse).

Προσωπικά θεωρώ ότι η ιστορία θα έπαυε να κάνει κύκλους σαν εγκλωβισμένη σε έναν αιώνιο διαστημικό τυφώνα, αν η οπτική του ανθρώπινου είδους άλλαζε ριζικά! Όσο υπάρχει ακόμη ο ρατσισμός, η εκμετάλλευση και η αδιαφορία… Όσο η εξάλειψη της πείνας και η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων δεν είναι αυτονόητα, τότε ο κόσμος, οι λαοί, οι πολίτες αυτού του πλανήτη θα κυνηγάνε την ουρά τους και θα τρώγονται με τα σωθικά τους! Έτσι, χωρίς νόημα! Κοντά στον πάτο! Κοντά στο τίποτα! Κοντά σε μια μαύρη τρύπα!

Δεν έχει σημασία αν τα γεγονότα που περιγράφονται ανήκουν στο συγκεκριμένο πλαίσιο μιας ιστορικής καταγραφής! Ούτε αν τα ονόματα και οι καταστάσεις είναι φανταστικά! Η ζωή, όσο και αν αποτυπώνεται υπερρεαλιστικά, δεν παύει να βασίζεται στην πραγματική ζωή! Παίρνει παράδειγμα από την καθημερινότητα. Για να γίνει μια σωστή ιστορική καταγραφή από μέρους μου, θα έπρεπε να ξέρω τα πάντα για τους πάντες, με την κάθε λεπτομέρεια. Εφόσον όμως αυτό δεν είναι εφικτό, η τελειομανία μου με ωθεί στη σφαίρα της φαντασίας και με σπρώχνει να φανταστώ τα πάντα, σε μια εποχή που με ενδιέφερε μόνο το φαγητό, ο ύπνος και το παιχνίδι. Την περίοδο εκείνη ζούσα ευτυχισμένη ως παιδί στην επαρχιακή ύπαιθρο και δεν είχα ιδέα από τη ζωή στην πρωτεύουσα της Ελλάδας! Δεν μπορούσα τότε να υποθέσω, να φανταστώ την πραγματικότητα και με συγκριτική ματιά, να προβάλλω τον αντίκτυπο του παρόντος στο τότε παρελθόν μου.

Το έργο δεν είναι μια ιστορική καταγραφή. Είναι λόγια ανθρώπων της φαντασίας μου. Παρόλα αυτά, κολλάζ πραγματικών φράσεων, λέξεων, ιστοριών και καταγγελιών από ανθρώπους που έχουν ζήσει και συνεχίζουν να ζουν όμως σαν σκλάβοι, μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, είναι και λόγια ανθρώπων που επιβάλλουν την εξουσία τους με τη βία και τον τρόμο σε αδύναμες κοινωνικές ομάδες, που δεν μπορούν να αντιδράσουν ή τουλάχιστον έτσι αισθάνονται. Το έργο αυτό λοιπόν, δεν είναι ιστορική καταγραφή. Είναι ένα στιγμιότυπο της ιστορίας που κάνει κύκλους.

Κατά τη διάρκεια των καθημερινών μου μετακινήσεων με το ΜΕΤΡΟ της Αθήνας, κατάλαβα τι θα πει «σύνορο» και επιλεκτικός ρατσισμός. Έζησα την καθυστέρηση κάποιων δρομολογίων, γιατί κάθε μήνα περίπου, όλο και κάποιος αποφασίζει το οδυνηρό τέλος του στις ράγες! Δεν είχα ιδέα τι θα πει «σύνορο»! Τι θα πει «πάσο», «χαρτί πρόσβασης»… Μέχρι που μια μέρα, στον σταθμό «Ευαγγελισμός» του ΜΕΤΡΟ, βίωσα κι εγώ στο πετσί μου την αίσθηση του ξεσκαρταρίσματος, με αφορμή ένα εισιτήριο που δεν είχα… Που δεν κατάφερα να έχω στα χέρια μου όχι από επιλογή, αλλά λόγω δυσλειτουργίας των μηχανημάτων. Όμως ΕΠΡΕΠΕ επειγόντως να μετακινηθώ! Μην έχοντας λοιπόν εισιτήριο για να ανοίξει μια απλή μπάρα, οι άλλοι άνθρωποι δεν με άφησαν να περάσω μαζί τους "λαθραία". Δεν μπόρεσα έτσι να πάω σπίτι μου να ετοιμαστώ για τη δουλειά ή έστω να φάω με τον έρωτα μου, να ξεκουραστώ κι έτσι να μη μάθω ότι κάποιος έπεσε στις ράγες και πάλι! Όταν είδα τόσο κόσμο να περνάει, να χάνεται, να αφήνει τα δακτυλικά αποτυπώματά του παντού… Όταν είδα μια ευγενική καθαρίστρια να μου ανοίγει τον δρόμο… Όταν μπροστά μου ένας νέος άνθρωπος σκοτώθηκε άδικα, αυτοκτονώντας μπροστά στον φόβο κάποιου ελεγκτή για ένα εισιτήριο που ποτέ δεν έβγαλε, θέλησα να γράψω μια ιστορία για τα «σύνορα».

Μέσα από μια συμβολική αναγωγή των γεγονότων που διαδραματίζονται στο έργο, όπως και να το δει κανείς, το σίγουρο είναι ότι το συμπέρασμα παραμένει πάντα το ίδιο• Ο ρατσισμός, η εκμετάλλευση, η εξαθλίωση, η κατάχρηση εξουσίας, η απαξίωση, ο φόβος, η αυθαιρεσία, η κατάθλιψη και η καταπίεση εξακολουθούν να διέπουν ακόμα την ιστορία της ανθρωπότητας, επιχρωματίζοντας με αίμα τις ράγες των υπόγειων διαδρομών.[2]