Ένα κείμενο-κειμήλιο για την Ελλάδα, από έναν περιηγητή του 1837 που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
O αρχαιολόγος και ελληνιστής Γκρέβερους επισκέφθηκε την Ελλάδα το 1837 προκειμένου να αναζητήσει τα μνημεία που περιέγραψαν ο Θουκυδίδης, ο Παυσανίας και άλλοι Έλληνες συγγραφείς, και κατέγραψε στο βιβλίο του μια εικόνα της ελληνικής κοινωνίας που… ίσως και να μην απέχει πολύ από τη σημερινή.
Η οξυδερκής ματιά του Γκρέβερους οφείλεται στο ότι, πριν επισκεφθεί την Ελλάδα, είχε επιχειρήσει άλλες δύο «κοινωνικές ακτινογραφίες»: της Γαλλίας και της Ιταλίας. Ο Γκρέβερους προσπάθησε να αποκωδικοποιήσει το χρονικό πλαίσιο και τους γεωγραφικούς παράγοντες που είχαν καθορίσει την ταυτότητα των Ελλήνων του 19ου αιώνα, θεωρώντας ότι αυτό θα ήταν χρήσιμο στους συμπατριώτες του. Η αλήθεια είναι ότι, την εποχή που εκδόθηκε, το βιβλίο του θα χρησίμευε πραγματικά στους Έλληνες –αν μπορούσαν να το διαβάσουν. Ωστόσο, ίσως σήμερα είναι ακόμα χρησιμότερο στους νεοέλληνες, επειδή μας δίνει τη δυνατότητα να συγκρίνουμε και να συνειδητοποιήσουμε την πορεία της σύγχρονης ιστορίας μας.
Οι πληροφορίες που μεταφέρει ο Γκρέβερους είναι τόσο συναρπαστικές, που αισθάνεται κανείς την ανάγκη να συνεχίσει να τις αντλεί ικανοποιώντας τη δίψα του για γνώση. Είναι σαν να ανακαλύπτεις τον εαυτό σου μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου.
To βιβλίο περιέχει γκραβούρες που προέρχονται από το βιβλίο Greece: Pictorial, Descriptive, And Historical του Christopher Wordsworth, D.D.
Απόσπασμα από τον πρόλογο του μεταφραστή, Σάββα Μαυρίδη:
«Ο αναγνώστης που πράγματι ενδιαφέρεται για το παρελθόν, το παρόν αλλά κυρίως για το μέλλον της Ελλάδας θα αναστοχαστεί γόνιμα ανακαλύπτοντας τον εαυτό του ή τον συμπολίτη του, που σκέφτεται και ενεργεί σήμερα εξίσου παράλογα όπως ο πρόγονός του πριν από διακόσια περίπου χρόνια.»
Ο Γιόχαν Πάουλ Ερνστ Γκρέβερους γεννήθηκε το 1789 στη Γερμανία και πέθανε το 1859. Φοίτησε στο Γυμνάσιο του Όλντενμπουργκ και το 1808 άρχισε τις πανεπιστημιακές του σπουδές. Σπούδασε Φιλολογία και Θεολογία. Το 1815, ακούγοντας το κάλεσμα της πατρίδας, παραιτήθηκε και παρουσιάστηκε ως εθελοντής στο πεδίο της μάχης. Μετά την επιστροφή του από τον πόλεμο έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Παρίσι και ταξίδεψε στη νότια Γαλλία, τη βόρεια Ιταλία και την Ελβετία. Το 1837 εκπλήρωσε την επιθυμία του να ταξιδέψει στη νότια Ιταλία και την Ελλάδα.