Στο βιβλίο αυτό ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαθανασόπουλος έρχεται να θίξει ένα θέμα ταμπού έως τις ημέρες μας. Με νηφαλιότητα και υπευθυνότητα προσεγγίζει μια πρόσφατη τραγωδία του Ελληνισμού, την ιδεολογική αντιπαράθεση κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και τη δεκαετία του 1950, που εκτρέφεται και συνεχίζεται στις ημέρες μας.
Έως σήμερα κυριαρχεί εσωστρέφεια και μονομέρεια στην περιγραφή της δεκαετίας του 1950 στην Ελλάδα. Οι περιγραφές, στο μεγάλο ποσοστό τους, αφορούν στο πώς συμπεριφέρθηκε η κρατική εξουσία στους ηττημένους κομμουνιστές. Τα υπόλοιπα γεγονότα της δεκαετίας, στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη αγνοούνται.
Στο βιβλίο του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου γίνεται ένας παραλληλισμός και μια σύγκριση των όσων συνέβαιναν στο επίπεδο των ιδεών και των εκφραστών τους στη χώρα μας σε σχέση με αυτά που συνέβαιναν στο εσωτερικό των ΚΚΕ και ΕΔΑ, καθώς και στις κομμουνιστικές χώρες της Ευρώπης. Με άλλα λόγια αναφέρεται το πώς αντιμετωπιζόταν η ελευθερία της έκφρασης στα γράμματα και στις τέχνες στο ελληνικό κράτος, στο εσωτερικό των υπό κομμουνιστικό έλεγχο ελληνικών Κομμάτων, στην ΕΣΣΔ και στα κράτη δορυφόρους της.
Ο αναγνώστης του βιβλίου μπορεί να γνωρίσει τους κύριους εκφραστές στην εμφύλια μάχη των ιδεών και να διαπιστώσει την ιδεολογική αδιαφορία ή έλλειψη ικανότητας των περισσότερων φιλελεύθερων και συντηρητικών διανοουμένων να προβάλουν τις απόψεις τους και να πείσουν την κοινή γνώμη για την ορθότητά τους. Αντίθετα όσοι εξέφραζαν την κομμουνιστική ιδεολογία πέτυχαν να επιβάλλουν την άποψή, ότι, νομοτελειακά, το μέλλον της ανθρωπότητας ανήκει στην Αριστερά και ότι είναι παράλογο και υποτιμητικό ένας διανοούμενος, ή καλλιτέχνης να μην την ακολουθεί για « έναν πιο δίκαιο κόσμο»...
Στο βιβλίο θίγεται επίσης το γεγονός ότι στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1950 οι κομμουνιστές διαμαρτύρονταν με κάθε τρόπο και προκαλούσαν ακόμη και διεθνή σάλο όταν ένας λογοτέχνης δικαζόταν με τους κατασταλτικούς Νόμους και ακόμη περισσότερο αν καταδικαζόταν. Παράλληλα ποτέ δεν σήκωσαν φωνή διαμαρτυρίας για τους λογοτέχνες και καλλιτέχνες που διώκονταν στην ΕΣΣΔ και στις άλλες κομμουνιστικές χώρες. Αντίθετα, υποστήριζαν τα καθεστώτα που δίωκαν τους διαφωνούντες συγγραφείς, ποιητές, μουσικούς και ζωγράφους...Αυτά περιγράφονται με πλούσια τεκμηρίωση.
Στη εμφύλια και μετεμφυλιακή μάχη των ιδεών, μεταξύ άλλων, αναφέρεται και ο ρόλος της χριστιανικής αδελφότητας Η ΖΩΗ, η στάση των Ελλήνων λογίων στις υποθέσεις Πάστερνακ και Σινιάφσκι - Ντάνιελ, η αντιμετώπιση του βιωματικού μυθιστορήματος «Ελένη» του Νίκου Γκατζογιάννη, ο τρόπος που εκπαιδεύονταν τα ελληνόπουλα στην Ελλάδα και στις κομμουνιστικές χώρες...
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας, «έως σήμερα φαίνεται ότι δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τα ελαττώματά μας, τον λαϊκισμό, τη δημοκοπία, τον φαβοριτισμό, τον ρεβανσισμό, την διαφθορά. Τέρπει τους πολλούς η ήσσων προσπάθεια, το ρουσφέτι, το ρίξιμο του άλλου, η καλοπέραση με δανεικά... Μόνο η αλλαγή νοοτροπίας, η βαθιά γνώση της ιστορίας μας, η αγάπη και το ενδιαφέρον προς τους επιγόνους μας και το ιδεολογικό ξεπέρασμα του Εμφυλίου θα φέρει τη βελτίωση των συνθηκών ζωής μας. Φτάνουν οι διαιρέσεις, φτάνει ο λαϊκισμός».
