Ο Σαούλ Φριντλέντερ συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους ιστορικούς του ναζισμού και του Ολοκαυτώματος. Το θεμελιώδες έργο του Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Πόλις. Στο ανά χείρας βιβλίο, προϊόν μιας σειράς συναρπαστικών συνεντεύξεων με τον δημοσιογράφο Στεφάν Μπου, επιχειρεί με θαυμαστή σαφήνεια και κριτική οξυδέρκεια να καταθέσει τις σκέψεις του για την ιστορία και τη μνήμη του ναζισμού και της Σοά, για το πώς μπορεί κανείς να μιλήσει για το ανείπωτο κακό και για τις ιστοριογραφικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις γύρω από τα ζητήματα αυτά, στις οποίες άλλωστε συμμετείχε ενεργά, συζητώντας για το έργο, μεταξύ άλλων, των Χάννα Άρεντ, Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, Ραούλ Χίλμπεργκ και Κλοντ Λανζμάν. Ως προς το ζήτημα της γενοκτονίας των Εβραίων, υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπερβούμε αφενός την ανάγκη για λήθη και αφετέρου τη διάθεση για υπερβολική μνήμη. Παράλληλα, αντιτάσσεται τόσο στον Μάρτιν Βάλζερ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι αρκετά πλήρωσε για όλα αυτά η Γερμανία και πως πρέπει πλέον να γυρίσει σελίδα, όσο και στον Ερνστ Νόλτε, ο οποίος, αντιμετωπίζοντας τον ναζισμό ως απάντηση στον κομμουνισμό, καταδίκασε τον δεύτερο για να δώσει άφεση στον πρώτο. Ο Φριντλέντερ, με το έργο του γενικότερα και με το παρόν βιβλίο ειδικότερα, αναδεικνύει την ανάγκη μιας ηθικής στάσης και μιας πολιτικής εγρήγορσης απέναντι στο ναζιστικό φαινόμενο.

* * *

Ο Σαούλ Φριντλέντεργεννήθηκε ως Πάβελ Φριντλέντερ στην Πράγα το 1932. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η γερμανόφωνη, εβραϊκή, αλλά «αφομοιωμένη» οικογένειά του εγκατέλειψε την Πράγα για να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Με τη γερμανική εισβολή στη Γαλλία, η οικογένεια καταφεύγει στην επαρχία, στην ελεύθερη ζώνη. Εκεί οι γονείς παίρνουν την απόφαση να κρύψουν το παιδί σε ένα καθολικό σχολείο, ενώ οι ίδιοι επιχειρούν να διαφύγουν στην Ελβετία. Συλλαμβάνονται, εκτοπίζονται και δολοφονούνται στο Άουσβιτς. Ο μικρός Πάβελ, που ήδη στο Παρίσι ονομαζόταν Πωλ, βαφτίζεται, και με το όνομα Πωλ-Ανρί λαμβάνει καθολική παιδεία και παραμένει εσωτερικός στο σχολείο μέχρι το τέλος της Κατοχής και μέχρι να πληροφορηθεί τον θάνατο των γονιών του. Τότε επιστρέφει στο Παρίσι, σε μια ανάδοχη οικογένεια Ρωσοεβραίων. Ανακαλύπτει την εβραϊκή του ταυτότητα και προσχωρεί στον σιωνισμό. Το 1947 εγκαταλείπει το Παρίσι και επιβιβάζεται κρυφά στο πλοίο ≪Αλταλένα≫, με προορισμότην Παλαιστίνη. Το πλοίο μεταφέρει όπλα για τη δεξιά οργάνωση Ιργκούν, αλλά με διαταγή της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Μπεν Γκουριόν βυθίζεται έξω από το Ισραήλ. Ο Φριντλέντερ, με το όνομα Σαούλ πλέον, ζει σε κιμπούτς και διακόπτει τις σχέσεις του με τη Δεξιά. Επιστρέφει στο Παρίσι και σπουδάζει στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Στη συνέχεια, εγκαθίσταται για ένα έτος στη Σουηδία, όπου εργάζεται σε ίδρυμα για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Εκεί μελετά το έργο του Μάρτιν Μπούμπερ, από το οποίο επηρεάζεται βαθιά. Εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Γενεύης, όπου και διδάσκει ώς το 1988. Δίδαξε επίσης στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, καθώς και στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Το 1988 εκλέγεται καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA). Είναι μέλος του κινήματος «Ειρήνη Τώρα».

Ο Σαούλ Φριντλέντερ τιμήθηκε το 2007 με το Βραβείο Ειρήνης στην Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης για το έργο του και με το Βραβείο Ειρήνης στη Έκθεση Βιβλίου της Λειψίας για τα Χρόνια της εξόντωσης, τον δεύτερο τόμο του έργου του Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι (που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Πόλις). Τα Χρόνια της εξόντωσης τιμήθηκαν το 2008 με το βραβείο Πούλιτζερ.

Άλλα έργα του:

❖ Pie XII et le IIIe Reich; documents

❖ Kurt Gerstein ou l’ambiguïté du bien

❖ Réflexions sur l’avenir d’Israël

❖ L’Antisémitisme nazi: histoire d’une psychose collective

❖ Arabes et israéliens: Un premier dialogue, με τους Mahmoud Hussein και Jean Lacouture

❖ Histoire et psychanalyse: Essai sur les possibilités et les limites de la psychohistoire

❖ Some Aspects of the Historical Significance of the Holocaust

❖ Quand vient le souvenir

❖ Reflets du nazisme

❖ A Conflict of Memories?: The New German Debates about the «Final Solution»...