ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Για ποιον λόγο σήμερα, στην εποχή της αδιαφιλονίκητης ηγεμονίας των τεχνολογικών μέσων, θα προχωρούσε κάποιος στη συγγραφή ενός βιβλίου Τεχνικού Σχεδίου; Όταν η σχετική τεχνική φιλολογία είναι σε φθίνουσα πορεία ή ανύπαρκτη και αφορά μόνο στην περιγραφή των εμπορικών και εκπαιδευτικών σχεδιαστικών προγραμμάτων περιβάλλοντος υπολογιστή;

Η έκδοση αυτού του βιβλίου κρίθηκε αναγκαία εξαιτίας:

- Της ανησυχητικής απουσίας γνωστικού υποβάθρου των φοιτητών στα ζητήματα της Γεωμετρίας του Επιπέδου και του Χώρου, με συνέπεια την πλήρη αδυναμία γεωμετρικής σκέψης και σύνθεσης.

- Της σημαντικού βαθμού δυσκολίας των φοιτητών για την αναγνώριση των γραφικών ιδιοτήτων των σωμάτων και των επιφανειών στον χώρο, για την «ανάγνωση» και τη συνειδητοποίηση της κλίμακας σχεδίασης, καθώς και για την ογκομετρική αντίληψη του κτισμένου περιβάλλοντος –δεξιοτήτων που αποτελούν ικανές και αναγκαίες συνθήκες για την επιτυχή αντιμετώπιση των εφαρμογών στο επαγγελματικό πεδίο.

- Της γενικευμένης άποψης για την επαρκή κάλυψη των παραπάνω θεμελιωδών ελλειμμάτων από τα εργαλεία της σύγχρονης τεχνολογίας. Την άποψη αυτή δεν θεωρούμε μόνον επιπόλαια, αλλά και «επικίνδυνη» για την εκπαίδευση των μηχανικών. Οι εξελιγμένες δυνατότητες των ψηφιακών προγραμμάτων δεν παύουν να είναι παρόμοιες με αυτές ενός λειτουργικού σχεδιαστικού οργάνου-εργαλείου. Από την πολυετή εμπειρία μας, η χρήση μόνον αυτού του εργαλείου έχει οδηγήσει και την ορθότητα και την πληρότητα των σχεδιαστικών παραστάσεων σε φθίνουσα πορεία.

- Της ακλόνητης πεποίθησής μας, ότι οι παραστάσεις διαμέσου της συμβατικής σχεδίασης συνιστούν μία κλασική διαδικασία, που πρέπει αρχικά να προσεγγίζουν και να εξαντλούν οι φοιτητές, προκειμένου να κάνουν κτήμα τους όλες τις γεωμετρικές αρχές και μεθόδους, στις οποίες και τα σχεδιαστικά προγράμματα βασίζονται.

Το αντικείμενο αυτού του βιβλίου συνίσταται στην αποσαφήνιση των βασικών στοιχείων του χώρου και στην παρουσίαση και αιτιολόγηση των γεωμετρικών τεχνικών, διαμέσου των οποίων τα στοιχεία αυτά παριστάνονται στις δύο διαστάσεις του χαρτιού (ή της οθόνης του υπολογιστή).

Ο κύριος στόχος του συγγράμματος είναι η γνώση και η εμπέδωση της σχεδιαστικής γλώσσας, διαμέσου της οποίας συνεννοούνται όλες οι ειδικότητες των μηχανικών. Οι αποδέκτες θα είναι κάτοχοι της γλώσσας αυτής, αφενός όταν έχουν αποκτήσει δεξιότητα στην παράσταση των στοιχείων του τριδιάστατου χώρου σε διδιάστατη επιφάνεια, αφετέρου όταν μπορούν να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τα διδιάστατα σχήματα, ώστε να τα ανάγουν σε χωρικές συνθέσεις.

Το σύγγραμμα απευθύνεται κυρίως στους φοιτητές των Σχολών και των Τμημάτων Μηχανικών, οι οποίοι μελετούν τις κατασκευές και τα τεχνικά έργα.

Η διατύπωση μεθοδολογίας και η ανάλυση διαφόρων τεχνικών παράστασης συμπαγών και μη συμπαγών στερεών σωμάτων κατά τη σχεδίαση με το μηχανικό μολύβι, παράλληλα με την απαραίτητη θεωρητική υποστήριξη, στοιχειοθετούν τον άξονα ανάπτυξης των περιεχομένων. Τα στοιχεία θεωρίας χρησιμοποιούνται στο εύρος και στον βαθμό που -με απλουστευτικό τρόπο και με παραδοχές- αιτιολογούνται οι οδηγίες εφαρμογής των αρχών παράστασης κατά τη σχεδίαση στο επίπεδο του χαρτιού.

Η ακολουθία των περιεχομένων έχει σχεδιαστεί με κύρια κριτήρια, την υποχρέωση κάλυψης των βασικών γνωστικών κενών από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, την εκπαιδευτικά αναγκαία διάκριση του εξωτερικού περιβλήματος ενός στερεού σώματος-κτιρίου από το λειτουργικό και το κατασκευαστικό κέλυφός του, καθώς και την προσπάθεια όξυνσης της λεπτομερούς παρατήρησης του κτισμένου περιβάλλοντος από τους αποδέκτες. Σύμφωνα με τα παραπάνω, η ανάπτυξη των ζητημάτων υπακούει στην καθιερωμένη ακαδημαϊκή ακολουθία ως ένα σημείο, αφού παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.

Τα περιεχόμενα του συγγράμματος εκτείνονται σε 4 κεφάλαια και συγκροτούνται όπως παρακάτω:

Στο πρώτο κεφάλαιο, «Βασικές γεωμετρικές κατασκευές επιπέδων σχημάτων», παρατίθενται κατασκευές με κανόνα και διαβήτη, που συναρτώνται με γωνίες, σχετικές θέσεις ευθειών, μετρικές σχέσεις στο τρίγωνο και στον κύκλο, τόξα και εφαπτόμενες κύκλου, κανονικά πολύγωνα, κωνικές, ωοειδείς καμπύλες και σπείρες. Όπου κρίνεται ως απαραίτητο, οι γεωμετρικές έννοιες, ιδιότητες και σχέσεις από την Ευκείδεια Γεωμετρία του Επιπέδου εισάγονται με την ένδειξη «Υπενθύμιση».

Στο δεύτερο κεφάλαιο, «Στοιχεία Ευκλείδειας Γεωμετρίας του Χώρου», περιλαμβάνονται οι αναγκαίες γνώσεις Στερεομετρίας, για την κατανόηση των στοιχείων του χώρου, με έμφαση στις σχετικές θέσεις ευθειών και επιπέδων, στις στερεές γωνίες, στα στερεά σώματα και στις επιφάνειες.

Το τρίτο κεφάλαιο, «Μεθοδολογία παράστασης βασισμένη στο Σύστημα Monge» συντίθεται από 4 ενότητες:

α) Η πρώτη, με τον τίτλο «Εισαγωγικά Στοιχεία - Παραδοχές», αφορά σε γενικά στοιχεία, έννοιες και ορισμούς για τις προβολές στο επίπεδο και στον χώρο, τα συστήματα παράστασης και, ειδικότερα, το Σύστημα Monge.

β) Στη δεύτερη ενότητα, με τον τίτλο «Μεθοδολογία παράστασης εξωτερικού περιβλήματος στερεών σωμάτων», αναλύονται -με βάση το Σύστημα Monge- δύο τρόποι οργάνωσης και σχεδίασης των ορθών προβολών του εξωτερικού περιβλήματος στερεών σωμάτων διαφόρων μορφών.

γ) Στην τρίτη, με τον τίτλο «Μεθοδολογία επίλυσης τομών επιφανειών συμπαγών και μη συμπαγών στερεών σωμάτων», με βάση στους τρόπους οργάνωσης και σχεδίασης του προηγούμενου κεφαλαίου, αναλύεται η μεθοδολογία σχεδίασης τομών ανάλογα με τις σχετικές θέσεις του νοητού επιπέδου τομής και των τεμνόμενων ακμών του στερεού σώματος.

δ) Στην τέταρτη ενότητα, με τον τίτλο «Από το στερεό σώμα στο κτιριακό κέλυφος», παρατίθενται συμπληρωματικά στοιχεία για τις παραστάσεις των επιφανειών μη συμπαγών στερεών σωμάτων, σε μια υποθετική πρώτη φάση μετασχηματισμού τους σε κτιριακά κελύφη.

Το τέταρτο κεφάλαιο, «Μεθοδολογία σχεδίασης Αξονομετρικής Προβολής», αναφέρεται στις παραστάσεις τριδιάστατης εντύπωσης, με έμφαση στην Ισομετρία. Αναπτύσσεται μεθοδολογία για τη σχεδίαση αξονομετρικού εξωτερικού περιβλήματος, καθώς και για τη σχεδίαση αξονομετρικής κάτοψης/αξονομετρικής τομής συμπαγών και μη συμπαγών στερεών σωμάτων.

Το βιβλίο συμπληρώνεται με τις Βιβλιογραφικές Αναφορές και ένα Παράρτημα, στο οποίο περιλαμβάνονται στοιχεία για τον τρόπο συγκρότησης δευτεροβάθμιων επιφανειών και αλληλοτομιών επιφανειών σε αρχεία κινούμενης εικόνας. Το υλικό του Παραρτήματος περιλαμβάνεται στο συνοδευτικό CD.