«Αυτή η εμπνευσμένη συγκριτική μελέτη δεν αφορά μόνο δύο έθνη αλλά και δύο θρησκείες. Η μετατόπιση από την εκκοσμίκευση στη σύνθεση που ενσωματώνει τη θρησκεία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία παρέχει ένα εμπλουτισμένο μοντέλο που διευρύνει τις αναλυτικές μας προοπτικές σε θέματα οικοδόμησης του έθνους και διαμόρφωσης της εθνικής ταυτότητας.» Ηρακλής Μήλλας, πολιτικός επιστήμονας, Αθήνα
«Θα συζητηθεί και στις δύο πλευρές του Αιγαίου.» Ayhan Aktar, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Πώς η εθνική ταυτότητα ταυτίστηκε με τη θρησκεία τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Τουρκία, ενώ αρχικά είχε υιοθετηθεί ο εθνικισμός και στις δύο χώρες ως η ουσιαστική κινητήρια δύναμη για τον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων οικοδόμησης του έθνους; Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης αναλαμβάνει να απαντήσει σε αυτό το σπουδαίο ερώτημα, το οποίο, κατά περίεργο τρόπο, έχει διαφύγει της προσοχής των μελετητών μέχρι τώρα.
Ο συγγραφέας διερευνά τον μεταβαλλόμενο ρόλο της θρησκείας στη διαμόρφωση της ελληνικής και της τουρκικής ταυτότητας. Πρόκειται για την πρώτη συγκριτική μελέτη σχετικά με τον ρόλο της θρησκείας στη διαμόρφωση του εθνικισμού και στα δύο κράτη, που υποστηρίζει ότι η μετατόπιση προς ένα ολοένα και πιο θρησκευτικό παράδειγμα και στις δύο χώρες μπορεί να εξηγηθεί ως μια απόλυτη αναγκαιότητα για την ενοποίηση του πληθυσμού, που προέκυψε από την ανάγκη προσέλκυσής του, ώστε να αντιμετωπιστεί η εθνοτική, γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία του.
Με χρονική απόσταση περίπου ενός αιώνα, ο ελληνικός και ο τουρκικός εθνικισμός πέρασαν από την εχθρότητα απέναντι στη θρησκεία σε μια «ιερά σύνθεση» που υποστήριξε ότι το έθνος και η θρησκεία δεν ήταν εχθροί, αλλά αλληλοσυμπληρώνονταν. Με τον τρόπο αυτό η θρησκεία προσέφερε τους συμβολικούς της πόρους στον εθνικισμό και συνέβαλε στο έργο της οικοδόμησης του ελληνικού και του τουρκικού έθνους. Σήμερα, η θρησκεία παραμένει το βασικό κριτήριο για τον ορισμό του Έλληνα και του Τούρκου.
Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ. Έχει διδάξει στα πανεπιστήμια Sabanci, Isik και το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το έργο του Trials of Europeanization: Turkish Political Culture and the European Union, (London & New York: Palgrave Macmillan, 2009) έχει τιμηθεί με το βραβείο CHOICE Outstanding Academic Title για το 2009.
