Οι ημερολογιακές σημειώσεις του Γκαίτε με τον τίτλο Το ταξίδι στην Ιταλία (1786-1787), που μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, αποκαλύπτουν την επιθυμία του συγγραφέα να γνωρίσει την Ιταλία όχι ως μια νοσταλγική κατάσταση με ρίζες στα παιδικά του χρόνια αλλά ως ακατανίκητη ανάγκη να βιώσει την κλασική και την αναγεννησιακή τέχνη διευρύνοντας τον καλλιτεχνικό του ορίζοντα και κυρίως ανακαλύπτοντας τον πραγματικό εαυτό του.    

   Μαγεύεται από τη Βενετία αλλά ανυπομονεί να γνωρίσει τη Ρώμη και την κλασική αρχαιότητα. Συνεχίζει το ταξίδι στη Νάπολη και στη Σικελία, όπου για πρώτη φορά αντικρίζει γνήσια αρχαία ελληνικά κτίσματα και αντιλαμβάνεται τη διαφορά της ελληνικής τέχνης από τη ρωμαϊκή.

  Οι παρατηρήσεις του όταν δεν περιορίζονται στο ενδιαφέρον του για την αρχαιότητα που την προσεγγίζει με την ευλάβεια προσκυνητή και την ευφορία εφήβου, διασταυρώνονται με προβληματισμούς εξαιρετικά επίκαιρους για τη ζωή και τη φιλοσοφία των ανθρώπων του Νότου οι οποίοι, παρά τη δύσκολη επιβίωσή τους, μοιάζουν να απολαμβάνουν την κάθε στιγμή, σε αντίθεση με τους ανθρώπους του σκοτεινού Βορρά.

 «Μακάρι να μπορούσα να στείλω στους φίλους έστω μόνο μιαν ανάσα αυτής της ανάλαφρης ζωής! Για έναν Ιταλό το ultramontane είναι μια πολύ σκοτεινή εικόνα, αλλά κι εμένα μού φαίνεται τώρα αυτό το πέρα από τις Άλπεις ζοφερό».