Η ανάλυση του ύφους κάθε συγγραφέα αποτελεί στην ουσία ανάλυση του πνευματικού του κόσμου, αφού το ύφος είναι στην ουσία το ένδυμα της σκέψης. Γι` αυτό θα προσεγγίσουμε τη θουκυδιδική σκέψη μέσα από την ανάλυση των δύο στοιχείων του ύφους, δηλαδή της δομής και της γλώσσας.
α) Δομή.
Ο Θουκυδίδης πραγματοποιεί μια τομή στην Ιστοριογραφία, όχι μόνο με την επιστημονική ανάλυση των γεγονότων, στην οποία προσπαθεί πάντα να συμπεράνει από το ειδικό το γενικό και από το μεμονωμένο το καθολικό (ανάλυση που δικαιολογεί μέσω της επαναληψιμότητας των γεγονότων που διασφαλίζει η ανθρώπινη φύση τον ισχυρισμό του για κτήμα ες αεί), αλλά και με το ύφος του. Σε αντίθεση με τον Ηρόδοτο, ο Θουκυδίδης εμφανίζει εξαιρετική επιμέλεια στις δημηγορίες του, επειδή κυρίως αυτές αναδεικνύονται ως εργαλείο με το οποίο ανατέμνει τα γεγονότα προσπαθώντας να ανακαλύψει εκείνον τον παράγοντα που στον ανεπανάληπτο χαρακτήρα των γεγονότων εμφανίζει κάποια νομοτέλεια και που για αυτόν είναι η ανθρωπεία φύσις. [...]