"Γειτονοπούλαι τινές ήσαν τόσο μοχθηροί (λέγομεν τα κατοικούσας τρία ή τέσσερα στάδια μακράν, διότι δεν υπήρχαν άλλαι πλησιέστεραι), ώστε ουδ` ετόλμα ποτέ η Αϊμά να διαβή υπό τα παράθυρα εσάλπιζε σύναξιν. Εκτύπα τας παλάμας ως κώδωνα, ύψου ως σύριγγα την φωνήν, και ανέκραζε:
- Η γυφτοπούλα! Η γυφτοπούλα!

Από πού κρατάει η σκούφια της αινιγματικής γυφτοπούλας που τη λένε Αϊμά; Ποια η σχέση της με τον φιλόσοφο Γεώργιο Γεμιστό Πλήθωνα, ο οποίος οραματίζεται την αναβίωση του αρχαιοελληνικού πανθέου; Τι θα απογίνει ο κρυφά ερωτευμένος μαζί της Μάχτος;

"Η γυφτοπούλα", τρίτο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, είναι ίσως το πιο δημοφιλές έργο του. Δημοσιευμένη σε συνέχειες επί μήνες ολόκληρους στην εφημερίδα "Ακρόπολις" (21.4.1884-11.10.1884), γνώρισε μεγάλη επιτυχία, κερδίζοντας ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Το έργο διαδραματίζεται στο Μυστρά, παραμονές της Άλωσης της Πόλης. Η υπέροχη γλώσσα του, η περίτεχνη πλοκή, η περιπετειώδης δράση και οι ολοκληρωμένοι χαρακτήρες του έργου εξηγούν γιατί η "Γυφτοπούλα" είναι το μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη που αγαπήθηκε περισσότερο.