Πώς άραγε πρέπει να οργανώνεται μια έκθεση πολυμέσων για ένα ποιητή, αν φυσικά υπάρχει λόγος για μια τέτοια έκθεση; Τι μπορεί, τελικά, να εκτεθεί από το έργο ενός ποιητή ως θέαμα, ή ως ακρόαμα; Και τι, κατά συνέπεια, σκέφτονται οι οργανωτές της να προσφέρουν στο κοινό που θα την επισκεφθεί; Η μοίρα των νεκρών ποιητών, λησμονημένων ή μη, δεν διαφέρει από τη μοίρα των προσώπων εκείνων, που "λιγόστεψαν τόσο παράξενα μες στη ζωή μας, αυτών που απέμειναν σκιές κυμάτων και στοχασμοί", σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του ποιητή στον "Βασιλιά της Ασίνης". Τα πρόσωπα έχουν χαθεί αναπότρεπτα και ό,τι απομένει είναι η εντάφια προσωπίδα τους: μαλαματένια ή όχι, αδιάφορο. "Κάτω από την προσωπίδα ένα κενό". Μέχρι εκεί επομένως μπορούμε να προχωρήσουμε. Αυτό μπορούμε να αγγίξουμε και να δούμε: τα απομεινάρια του έργου τους. Κάτω από αυτά τα θαυμαστά, ενδεχομένως, απομεινάρια δεν υπάρχει τίποτε. "Ή μήπως δεν έχει απομείνει τίποτε παρά μόνο το βάρος, η νοσταλγία του βάρους μιας ύπαρξης ζωντανής." Η εικόνα της μορφής έχει παντελώς μαρμαρώσει. Έχει χαθεί το πρόσωπο. "Ο ποιητής ένα κενό".
Αυτή η νοσταλγία βαραίνει πάνω σ` αυτή την έκθεση. Αυτή την νοσταλγία ως προσωπική, δημιουργική εμπειρία του καθενός επιζητεί το θέαμα και το ακρόαμα της έκθεσης. Νοσταλγία και νόστος. Προσώπων, τόπων, χρόνων. Μνήμη για ό,τι έχει περάσει, αλλά όχι άγονη εμμονή στο περασμένο. Ποτέ δεν θα μπορούσε να συμβουλεύσει κάτι τέτοιο ο ποιητής. Ίσα ίσα. Το αντίθετο πρεσβεύει. Τη φλόγα. Την καθαρτήρια και αναγεννητική.
Γιώργης Γιατρομανωλάκης
How should a multimedia exhibition of a poet`s life and works be organized if we are to gain anything from it? How is it possible to exhibit or display the work of a poet as an object for visual or aural contemplation? And what, one may ask, do the organizers of such an exhibition hope to offer the public that visits it? The fate of dead poets, whether they have fallen into oblivion or not, is much the same as the fate of those figures `who`ve diminished so strangely in our lives, who became the shades of waves and thoughts`, as Seferis says in the `King of Asine`. The individuals have passed away, never to return, and what remains is their burial mask - whether gold or not is of little consequence. A void behind the mask. This, then, is as far as we can go. This, at least, we can touch and see: the remains of their work. Beneath these wonderful remains, perhaps, there is nothing else. Or perhaps not, perhaps nothing is left but the weight, the nostalgia for a weight of a living existence. The image of the figure has quite faded. The face is gone. The poet a void.
The nostalgia weighs on the exhibition. And the visual and aural exhibits seek to reveal this - nostalgia as personal, creative experience. Nostalgia: literally, the aching of return. For the return of people, places, time. But it must be the remembrance of what has passed, not a futile obsession with what is lost - this, certainly, is what Seferis would have insisted on. This is what he taught: the flame of memory, cleansing, regenerative.
Yorgis Yatromanolakis