Για την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της Αθήνας

Δεκατέσσερα κείμενα και ένα αρχείο

Μαρμαράς, Εμμανουήλ Β.

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-02-2786-4

Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 5/2012

1η έκδ.

Γλώσσα: Ελληνική, Νέα

€ 21.20 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Χαρτόδετο

17 x 24 εκ., 541 γρ., 310 σελ.

Περιγραφή

Το βιβλίο επιχειρεί τομές στην ιστορική διαδρομή της Αθήνας από την εποχή της ίδρυσής της ως πρωτεύουσας του ελληνικού Κράτους έως τις αρχές του 21ου αιώνα που η πόλη κλήθηκε να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Οι επιχειρούμενες εμβαθύνσεις αφορούν σε αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά θέματα που κρίνεται ότι, αν δεν διαμόρφωσαν το χαρακτήρα και τη μορφή της πόλης, συνέβαλαν στη δημιουργία των παθογενειών που εμφανίζει σήμερα το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας.
Διερευνώνται αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά ζητήματα που αναπτύσσονται σε δεκατέσσερα αυτοτελή Κεφάλαια που βρίσκονται σε διαλεκτική σχέση μεταξύ τους. Τέτοια είναι: οι πρώτες επιλογές που αποφασίστηκαν και εφαρμόστηκαν για το σχεδιασμό και τα πρώτα βήματα της `Νέας Αθήνας`, η ιδιαιτερότητα του αττικού τοπίου όπου και τοποθετήθηκε η πρωτεύουσα, οι οικιστικές τάσεις ανάπτυξης της πόλης πριν επέλθει η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και οι αντίστοιχες αρχιτεκτονικές εξελίξεις που διαμόρφωσαν τη μορφή της, τα πρότυπα κατοικίας που εφαρμόστηκαν για ένα μεγάλο χρονικό φάσμα στο αθηναϊκό πλαίσιο, η `γένεση` και η πρώτη ανάπτυξη της πολυκατοικίας στην Αθήνα σε χωρικούς, ποσοτικούς και αισθητικούς όρους, το ζήτημα της επανάχρησης των μεσοπολεμικών πολυκατοικιών στην εποχή μας, η απουσία εφαρμογής αρχών πολεοδομικού σχεδιασμού στην πρωτεύουσα μετά τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, τα πολεοδομικά σταθερότυπα που αναπτύχθηκαν μεταπολεμικά στο Αθηναϊκό λεκανοπέδιο, οι επιπτώσεις από το μεγάλο σεισμό του 1999 στην τύχη του μεγάλου ορεινού ξενοδοχείου `Μον Παρνές` και τέλος η προσπάθεια αναζήτησης του στρατηγικού στόχου που οδήγησε στην ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 από την Αθήνα. Τέλος, το πόνημα συνοδεύεται με τη δημοσίευση ενός χαμένου Αρχείου των νέων οικοδομικών αδειών πολυώροφων κτηρίων της Αθήνας, που εκδόθηκαν από το Πολεοδομικό Γραφείο Αττικοβοιωτίας την περίοδο 1925-41.
Ο συγγραφέας με την έκδοση του βιβλίου `Για την Αρχιτεκτονική και την Πολεοδομία της Αθήνας, Δεκατέσσερα κείμενα και ένα Αρχείο` επιχειρεί να φωτίσει πτυχές της ιστορίας της ελληνικής πρωτεύουσας σε μια κρίσιμη καμπή της διαδρομής της, προσδιοριστική της μελλοντικής της πορείας.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος
1. Η Αθήνα στο δέκατο ένατο αιώνα: Η ίδρυση μιας πρωτεύουσας
Ο πολεοδομικός σχεδιασμός της Αθήνας ως πρωτεύουσας του Κράτους
Η πρώτη περίοδος αρχιτεκτονικής διάπλασης της 'νέας Αθήνας'
2. Τα 'βήματα' της Αθήνας από την έναρξη του εικοστού αιώνα έως το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
Οι προσπάθειες για τον εξωραϊσμό της πρωτεύουσας και η πολεοδομική πραγματικότητα
Η οικιστική ανάπτυξη και η διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής εικόνας της πρωτεύουσας
3. Η γλυπτική διάσταση στο αθηναϊκό τοπίο
4. Οικιστικές εξελίξεις στην Αθήνα στις παραμονές της Μικρασιατικής Καταστροφής
Το ιστορικό πλαίσιο
Οι πολεοδομικές επιπτώσεις
5. Η έναρξη της αμφισβήτησης της κυριαρχίας του 'ιστορισμού' στην αθηναϊκή αρχιτεκτονική
Οι πρόοδοι στον τεχνικό τομέα
Οι οικιστικές εξελίξεις στο χώρο της πρωτεύουσας
Οι αρχιτεκτονικές εξελίξεις της εξεταζόμενης περιόδου μέσα από την επιστημονική έρευνα
Το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα μέσα από την οικοδομική δραστηριότητα
6. Μεταλλαγές στο πρότυπο της αθηναϊκής κατοικίας
7. Η 'γένεση' και η πρώτη εμπορευματική ανάπτυξη της αθηναϊκής πολυκατοικίας
Το ιστορικό πλαίσιο
Η ποσοτική εξέλιξη και η χωροθέτηση της αθηναϊκής πολυκατοικίας
Διαδικασία παραγωγής
Τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της αθηναϊκής πολυκατοικίας
8. Η μορφολογική έκφραση στην πολυκατοικία της μεσοπολεμικής Αθήνας
Το πλαίσιο επίλυσης του αρχιτεκτονικού προβλήματος της πολυκατοικίας
Η κυριαρχία του εκλεκτικισμού (1925-29)
Η εμφάνιση του μοντερνισμού (1930-34)
Το 'στυλιζάρισμα'της πολυκατοικίας (1935-39)
9. Οι γεωγραφικές συγκεντρώσεις των μεσοπολεμικών πολυκατοικιών της Αθήνας ως κριτήριο για τη διάσωσή τους
Ο μοντερνισμός στη μεσοπολεμική Αθήνα
Τα ποσοτικά και χωροθετικά δεδομένα
Οι 'επιφανειακές' συγκεντρώσεις των πολυώροφων κτηρίων της μεσοπολεμικής Αθήνας
Οι 'γραμμικές' συγκεντρώσεις των πολυώροφων κτηρίων της μεσοπολεμικής Αθήνας
10. Το ζήτημα της επανάχρησης των πολυκατοικιών της Αθήνας του Μεσοπολέμου
Αρχιτεκτονική συγκρότηση των μεσοπολεμικών αθηναϊκών πολυκατοικιών
Τα πλεονεκτήματα της επανάχρησης
Σύγχρονα προβλήματα, κίνδυνοι από επεμβάσεις, πλαίσιο αρχών παρέμβασης
11. Η μεταπολεμική πολιτική πολεοδομικών επεκτάσεων στην Αθήνα ως αποτέλεσμα απουσίας αρχών σχεδιασμού στη διαμόρφωση του αστικού χώρου
Το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
Ουτοπίες και Προτάσεις
Η πρακτική των πολεοδομικών επεμβάσεων
12. Η μεταπολεμική διαμόρφωση των πολεοδομικών σταθεροτύπων στο λεκανοπέδιο της Αθήνας
Οι όροι διαμόρφωσης του δομημένου περιβάλλοντος στη μεταπολεμική Αθήνα
Πολεοδομικά σταθερότυπα των περιοχών αυτοστέγασης με μικρο-οικοδόμηση
13. Ο σεισμός του 1999 στην Αττική και οι επιπτώσεις του στο ξενοδοχείο Μον Παρνές
Οι αρχιτεκτονικοί στόχοι του ορεινού ξενοδοχείου
Το ιστορικό της ανέγερσης του Μον Παρνές
Το χρονικό του σεισμού, οι επιπτώσεις της σεισμικής δράσης στον κτηριακό οργανισμό του Μον Παρνές και η αποκατάστασή τους
14. Αναζητώντας τον στρατηγικό στόχο της μετα-Ολυμπιακής Αθήνας
Τα πραγματοποιούμενα έργα στην Αττική και οι προσφερόμενες δυνατότητες
Η γεωγραφική θέση της Αθήνας και οι μελλοντικές προοπτικές της
Οι διαγραφόμενες προοπτικές και οι ελλοχεύοντες κίνδυνοι
15. Αρχείο των πολυώροφων κτηρίων της Αθήνας περιόδου 1925-45
Βιβλιογραφία
Πηγές από το διαδίκτυο
Κατάλογος φωτογραφιών
Κατάλογος πινάκων
Ευρετήριο τόπων, ονομάτων και όρων

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00