Η αναφορά του Umberto Eco στο Πανεπιστήμιο - Μοναστήρι αποτέλεσε, από τη δεκαετία του 1980, την αφετηρία των σύγχρονων επικρίσεων για τα πανεπιστημιακά δρώμενα και τους πανεπιστημιακούς σε διεθνές επίπεδο. Οι κριτικές αυτές συνεχίζονται και σήμερα, μόνο που οι σκληρές φωνές είναι περισσότερες, καθώς η επίκριση συνδέεται με την ευρύτερη κοινωνική και οικονομική κρίση. Στην Ελλάδα, ένας από τους στόχους της επίκρισης είναι οι Έλληνες πανεπιστημιακοί, οι οποίοι περιγράφονται ως μονοδιάστατοι, μονομερείς και εσωστρεφείς, ευρύτερα ακαλλιέργητοι, χωρίς ενσυναίσθηση του Κοινωνικού, μακριά από την κοινωνία και την τέχνη. Η παρουσία του Ιωσήφ Σολομών στα αμφιθέατρα και τις δράσεις του Πανεπιστημίου, που διακόπηκε πρόωρα πριν από δέκα χρόνια, αντέκρουε αυτή τη στερεότυπη εικόνα. Η ανάμνηση που μας συνοδεύει είναι αυτή ενός πολύγλωσσου και καλλιεργημένου μελετητή του Κοινωνικού, που εξέφραζε τις πολυτάλαντες πτυχές της προσωπικότητάς του μέσα και έξω από τις πανεπιστημιακές στιγμές μας. Στον τόμο II γίνεται μια διττή προσπάθεια: από τη μια, παρουσιάζονται τα βασικά κείμενα της βιβλιογραφίας του Ι. Σολομών, κι από την άλλη, επιχειρείται η κριτική προσέγγισή τους με πρόθεση να αναδειχθούν τόσο οι έννοιες κομβικής σημασίας στο έργο του συγγραφέα όσο και η ευρύτερη θεωρητική του συγκρότηση.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
