Πριν από πάρα πολλά χρόνια, μισόν αιώνα σχεδόν, έπρεπε να μελετήσω για τις πτυχιακές εξετάσεις στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας και την Αινειάδα.
Ήταν ουσιαστικά η πρώτη φορά που ερχόμουν σε επαφή με το μεγάλο αυτό έργο, έστω μ` ένα σύντομο πέρασμα, υπό την πίεση των πραγμάτων.
Παρά τη βιασύνη, εντούτοις, μου είχε προκαλέσει η Αινειάδα μια δυνατή δόνηση. Και μολονότι τα χρόνια περνούσαν, δεν έσβηνε. Απεναντίας γινόταν μια νοσταλγία. Ήθελα κάποτε να επιστρέψω, να ξαναδιαβάσω το έργο με τον τρόπο που απαιτεί και που αξίζει.
Τρία πράγματα με είχαν συγκινήσει αισθητικά, πνευματικά, ιδεολογικά.
Ήταν πρώτα η ποιητική γλώσσα καθ` εαυτήν του Βιργιλίου, με τολμηρές πλην όμως γοητευτικές μεταφορικές χρήσεις των λέξεων, όπου τα σύννεφα μιας καταιγίδας άρπαζαν ξαφνικά τον ουρανό και την ημέρα από τα μάτια των ανθρώπων, οι άνεμοι καλούν τα πανιά των καραβιών για νέο ταξίδι, τα κυνηγημένα ελάφια γίνονται στρόβιλοι σκόνης στη φυγή τους, ο πικρός καπνός γεμίζει μια κυψέλη και οι αλαλιαστήνες από αυτή τη σκοτεινή μυρωδιά μέλισσες αφήνουν ένα μούρμουρο τυφλό μέσα στο κέρινο παλάτι τους.
Ύστερα συναντούσα εδώ φτασμένη σ` ένα από τα υψηλότερα σημεία την επιγραμματικότητα που, καθώς νομίζω, χαρακτηρίζει τη συγκρότηση της λατινικής γλώσσας, ώστε να έχω την εντύπωση, ότι σχεδόν κάθε στίχος αποτελούσε και μιαν άρτια επιγραμματική ρήση. Όπως θα δει ο αναγνώστης, έχω παρεμβάλει μερικά παραδείγματα.
Το τρίτο και πιο δραστικό, για να το πω έτσι, στον ψυχισμό μου ήταν η υποψία, που μου είχε υποβληθεί, ότι ο μεγάλος αυτός ποιητής χρησιμοποιούσε μ` έναν ιδιοφυή τρόπο το μέσο και το παιχνίδι μιας κρυφής ειρωνείας, υποδηλωτικής μιας σχηματισμένης ήδη πεποίθησής του, ότι η Ιστορία είναι, πρώτιστα, ανεξάντλητη δεξαμενή παραλογισμού και αντιφατικότητας.
Γράφοντας την Αινειάδα για να δοξάσει, υψώνοντας ως τ` άστρα, τον Οκτάβιο Αύγουστο, συγχρόνως άφηνε να σκεφθεί ο αναγνώστης πως αυτά τα μεγαλεία προϋποθέτουν τον απέραντο πόνο που συνιστούν οι πόλεμοι. Ένιωσα μεγάλη συγκίνηση, όταν πριν από μερικά χρόνια διάβασα ένα κείμενο του Παλαμά, μέρος του οποίου θα δει ο αναγνώστης να παραθέτω. Ο Παλαμάς τρόπον τινά μου εξηγούσε την εσώτερη απήχηση που είχε σ` εμένα τότε η Αινειάδα, την εξηγούσε μ` ένα κείμενο (το χαρακτηρίζω και εδώ υπέροχο) υποβλητικό, έξοχα αισθαντικό. Αυτό υπήρξε και το ισχυρό κίνητρο, που μ` ενθάρρυνε τελικά να κάνω αυτή την προσωπική ανάγνωση της Αινειάδας, ανάλογη προς εκείνη της Οδύσσειας, που είχα επιχειρήσει πριν από δέκα χρόνια.

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]