Φιλοσοφία για γυμνασιακούς μαθητές, δεν πάει πολύ; Οπότε το συγκεκριμένο εγχείρημα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ουτοπικό και απρόσιτο. Η επιφύλαξη ωστόσο ισχύει μόνον αν μείνουμε καθηλωμένοι στη βολική προκατάληψη ότι η γυμνασιακή ηλικία δεν είναι έτοιμη ακόμη να υποδεχτεί στοιχεία φιλοσοφικού στοχασμού και βίου. Μίζερη γνώμη που αντιστρέφεται, αν λάβουμε υπόψη τις οριακές απορίες για τον κόσμο και τον άνθρωπο, που βασανίζουν τους εφήβους. Αυτή τη στοχαστική αγωνία της εφηβικής ηλικίας έρχεται να καλύψει το προκείμενο εγχειρίδιο, και το κατορθώνει με οικείο και συναρπαστικό τρόπο.
Μοιρασμένο το βιβλίο σε δύο μέρη: το πρώτο είναι συνταγμένο με το ακμαίο χέρι του Κάλφα· το δεύτερο συνθεμένο με τον νεανικό οίστρο του Ζωγραφίδη. Δύο φωνές και δύο γραφές, που η μία συμπληρώνει την άλλη. Το χρονικό φάσμα του εγχειριδίου καλύπτει έξι συν έξι αιώνες, με σημείο τομής την εμφάνιση του χριστιανισμού. Το γεωγραφικό φάσμα εκτείνεται στην οικουμένη της εποχής.
Φιλοσοφικός στοχασμός και φιλοσοφικός βίος αποτελούν τους δύο άξονες περιστροφής του εγχειριδίου. Το σημαντικό εύρημα αυτής της διασταύρωσης είναι ότι, όσο προχωρεί η φιλοσοφική αναζήτηση, μετριάζεται η αφαιρετική θεωρία, ενώ περισσεύει η έμπρακτη, βιωματική ηθική. Οι ρίζες της ηθικής αυτής αναγνωρίζονται ήδη στον Σωκράτη· ο κορμός της στους μετασωκρατικούς και μεταπλατωνικούς στοχαστές· το μεικτό φύλλωμά της στις φιλοσοφικές συνταγές των αυτοκρατορικών χρόνων. Εξέλιξη που θυμίζει κρίσιμα σημεία της εποχής μας και δικαιολογεί τα ερωτήματα που σφραγίζουν το εγχειρίδιο: `Πότε η αρχαία ελληνική φιλοσοφία σταματά να είναι ελληνική; Πότε να είναι αρχαία; Πότε να είναι φιλοσοφία;`
Προκλητικά ερωτήματα για όσους θέλουν να σκεφτούν, ελέγχοντας συγχρόνως τη σκέψη τους. Αυτός εξάλλου είναι ο στόχος του εγχειριδίου για όλους - προπαντός για τον δάσκαλο και τον σπουδαστή εντός του εκπαιδευτικού χώρου, που έτσι κι αλλιώς χρειάζεται γενναίο εξαερισμό.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
