25 αιώνες χαρτογραφίας και χαρτών
Μια περιήγηση από τους Ίωνες στον Πτολεμαίο και τον Ρήγα
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-456-076-9
Ζήτη, Θεσσαλονίκη, 12/2007
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 31.80 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
21 x 29 εκ., 264 σελ.
Περιγραφή

O Χάρτης είναι από τις επινοήσεις του ανθρώπου που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν `μαγικές`. Φέρνει μπροστά μας την απεραντοσύνη της γης. Κάτι που αλλοιώς είναι αδύνατον να δούμε και να αντιληφθούμε, η τεράστια, για τα ανθρώπινα μέτρα, γήινη έκταση γίνεται με το χάρτη προσβάσιμη, οικεία και ο χάρτης ένα χειροπιαστό εργαλείο δουλειάς αλλά και γνώσης, φυγής και ονείρου. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο χάρτης, πέρα από την πρακτική του σημασία και σπουδαιότητα, αποτέλεσε ιδιαίτερο αντικείμενο στην Ποίηση και την Ιστορία. Ο χάρτης, είναι μια `γλώσσα`, που το ηχητικό της μέρος γίνεται οπτικό, αλλά το γραφικό της παραμένει γραφικό. Όπως η γλώσσα, έτσι και ο χάρτης έχει τους κώδικές του, τη γραφή και τη γραμματική του, κανόνες και εξαιρέσεις, στίξη και σύμβολα, χρωματισμό και μουσικότητα, αισθητική και στυλ. Έχει τη δημοτική και την καθαρεύουσά του. [...]
Η μεγάλη διαδρομή των χαρτών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ιστορία και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί, εκτός του πρακτικού τους ρόλου, στην τεκμηρίωση και μεταφορά γνώσης, αποτέλεσαν και αντικείμενο πολιτισμού, τέχνης και αισθητικής έκφρασης. Ο χάρτης πάντα κυμαινόταν μεταξύ της επιστήμης (κάποτε φιλοσοφίας) και της τέχνης. Ακόμη και όταν, από τον 19ο αιώνα, πήρε μια όλο και περισσότερο τεχνολογική διάσταση, μορφή και περιεχόμενο, ποτέ δεν έπαψε, ως οπτικό `αντικείμενο`, να αξιολογείται με βάση και την αισθητική του, σύμφωνα με τη σύγχρονη έννοια του όρου. Και αυτό γιατί, ένας και αισθητικά καλός χάρτης επικοινωνεί αποτελεσματικότερα με το κοινό και τους χρήστες του.
Στην εποχή μας η `κουλτούρα` των χαρτών και της χαρτογραφίας δεν νοείται μόνο στις τεχνολογικές της εφαρμογές αλλά και για τις εφαρμογές της στο γενικότερο κοινωνικό, πολιτικό, διοικητικό, εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και επικοινωνιακό σύστημα μιας χώρας. Ο ρόλος, η θέση και η σπουδαιότητα της `κουλτούρας` αυτής, σε μια κοινωνία, εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο η συγκεκριμένη κοινωνία έζησε και εφάρμοσε τις εξελίξεις που σημειώθηκαν κυρίως το 16ο, 17ο και 18ο αιώνα (για να μην ξεκινήσουμε από το 14ο όπως πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες) στις ιδέες, τις επιστήμες, την τεχνολογία, τα γράμματα και τις τέχνες. Ιδιαίτερα μάλιστα από την επιρροή που είχαν στις δυτικές ευρωπαϊκές κοινωνίες τρία σημαντικά γεγονότα του 15ου αιώνα, όπως η γνωριμία τους με τη (φερμένη από το Βυζάντιο) Πτολεμαϊκή `Γεωγραφία` μετά από δεκαπέντε αιώνες `απουσίας`, οι Μεγάλες γεωγραφικές Ανακαλύψεις και η Τυπογραφία.
Ένα βιβλίο που επιχειρεί μια `πρώτη προσέγγιση`, σχεδόν εισαγωγική, της Ιστορίας της Χαρτογραφίας και των Χαρτών, ίσως να αποτελούσε επανάληψη σε άλλες χώρες όπου η χαρτογραφία και οι χάρτες δημιούργησαν μια εξαιρετική υποδομή και παράδοση τους τελευταίους έξι αιώνες και αποτελούν σήμερα ένα αυτονόητο και ευρύτατα διαδεδομένο κοινωνικό και ιδιωτικό `αγαθό` στη συλλογική συνείδηση των χωρών αυτών. Νομίζω όμως ότι, για τη χώρα μας, εξακολουθεί να αποτελεί (ακόμα και 10 χρόνια μετά την πρώτη συγγραφή του) ένα απαραίτητο εγχείρημα `αφετηρίας` στην προσπάθεια εγχώριας διάδοσης της χαρτογραφίας και των χαρτών εφόσον εδώ, δυστυχώς, δεν απετέλεσαν στο παρελθόν, αλλά ούτε αποτελούν και στο παρόν, αντικείμενα συλλογικής κουλτούρας, συνείδησης και μνήμης. Οι βασικοί λόγοι γι` αυτό, σε πρώτη προσέγγιση, είναι συνειρμικά ευνόητοι και συνδέονται με ιστορικούς λόγους. Θα μπορούσαν όμως να αποτελέσουν και αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και εξειδικευμένης μελέτης και ερμηνείας, ειδικά για την περίοδο μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους και μέχρι (τουλάχιστον) τα μέσα της έβδομης δεκαετίας του 20ού αιώνα. [...]


[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΧΑΡΤΕΣ;
Το παράδοξο της φυσικής ανθρώπινης εποπτείας και ο χάρτης
Η ανθρώπινη εποπτεία και η αναπαράσταση
Η ανάγκη για χάρτες
Η γραφή
Αίγυπτος, Ινδία, Κίνα
Εβραίοι, Πέρσες
Τα άστρα και η χαρτογραφία
Γη, γαίες, έργα και η αναπαράσταση
Οι Φοίνικες
Οι πρώτοι χάρτες
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: Οι αρχές της αρχαίας ελληνικής χαρτογραφίας και τα ονόματα
Η θεμελίωση της αρχαίας ελληνικής χαρτογραφίας
Η χαρτογραφική μέθοδος
Η Mετρολογία
Τα ονόματα: Από τον Αναξίμανδρο στον Πτολεμαίο
Διάδοση των γεωγραφικών γνώσεων
Ο Πτολεμαίος και η χαρτογραφία
Η χαρτογραφική συμβολή των Ελλήνων
Η συμβολή των Ρωμαίων
Ο ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ: Η κορύφωση της ελληνικής χαρτογραφίας
Πτολεμαίου 'Γεωγραφική Υφήγησις'
Η δομή και το περιεχόμενο της 'Γεωγραφίας'
Ο πτολεμαϊκός χαρτογραφικός κάνναβος
Σύγκριση της πτολεμαϊκής χαρτογραφίας με τη σημερινή
Τα μετά τον Πτολεμαίο μέχρι την πτώση της Ρώμης
ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ: Από την πτώση της Ρώμης μέχρι την άλωση της Πόλης
Η πρώτη βυζαντινή περίοδος
Η Χριστιανική πρωτομεσαιωνική Δύση και οι Aραβες
Η στροφή στη ελληνική παράδοση και η αραβική ακμή
Νέοι ναυτικοί χάρτες
Η λατινική ναυτική κυριαρχία
Η αναγέννηση των Παλαιολόγων και η βυζαντινή 'επιστροφή' της πτολεμαϊκής Γεωγραφίας
Πορτολάνοι και η ευρωπαϊκή πνευματική ακμή
Η πτώση του Βυζαντίου και η προετοιμασία της δυτικής Αναγέννησης
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ: Η δυτική περίοδος της πτολεμαϊκής χαρτογραφίας και η χαρτογραφική αναγέννηση
Η διάδοση της πτολεμαϊκής χαρτογραφίας
Η ανακάλυψη του Ποϊτινγκεριανού πίνακα
Οι κατακτήσεις των νέων κόσμων
Τυπογραφία και γραμματογραφές
Το πρόβλημα του μήκους
Η κρίση στη Δύση και η Αναγέννηση
Περιφερειακοί χάρτες
Η ιταλική σχολή
Η κεντροευρωπαϊκή διανόηση και η χαρτογραφία
Αστική και τοπογραφική χαρτογραφία
Ναυτικοί χάρτες και το Αιγαίο
Η ολλανδική παραγωγή
Η επιστροφή στο πρόβλημα του μήκους
Οι παγκόσμιοι άτλαντες και οι υδρόγειες σφαίρες
Προς τη γεωδαιτική χαρτογραφία
ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ: Από τη γεωδαιτική χαρτογράφηση στη Χάρτα του Ρήγα
Η Ευρώπη τον 17ο αιώνα
Η γαλλική χαρτογραφία
Η αγγλική χαρτογραφία
Η γερμανική χαρτογραφία
Η αρχή της γεωδαιτικής χαρτογραφίας
Η λύση στο πρόβλημα του μήκους
Ναυτικοί χάρτες και ιζολάρια
18ος αιώνας, ο Διαφωτισμός
Η 'νέα' Χαρτογραφία
Η στρατιωτική χαρτογραφία
Η Θεσσαλονίκη στους χάρτες του 18ου αιώνα
Χάρτες της Ελλάδας και του Αιγαίου
Η Χάρτα του Ρήγα
Μια 'άλλη' αξιολόγηση της Χάρτας
Η Χάρτα, ένα 'πολυμέσο' εποχής

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00