Η `Φαινομενολογία του νου` (ή του πνεύματος, κατά την ως τώρα συνηθισμένη απόδοση), δημοσιευμένη πριν 200 χρόνια, είναι το γνωστότερο έργο του Έγελου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831). Παρ` όλο που το έργο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη νεανικό, η φήμη του δεν είναι τυχαία: Κανένα άλλο έργο στην ιστορία της σκέψης δεν αναλαμβάνει με τόση ενεργητικότητα και ακρίβεια να δείξει πως αναπτύσσεται η γνώση κι εδραιώνεται ανά την ιστορία. Ο Έγελος θεωρεί ότι η εποχή του κατέκτησε τελικά την ορθή έννοια του επίσταμαι, αλλά μόνον η πορεία που οδήγησε σ` αυτήν αιτιολογεί την υιοθέτησή της. Μόνον η αναδρομή στις ανατροπές που υπομένει η συνείδηση μέχρι να κατακτήσει μια μη αντιφατική θέση μπορεί άρα να επιτελέσει το έργο που είχε αναλάβει ο Καντ στην `Κριτική του καθαρού λόγου`. Η `Φαινομενολογία του νου` είναι αυτή η αναδρομή: Μια ιστορία της σκέψης ιδωμένη από συστηματική σκοπιά.
Εδώ πρωτοαναπτύσσει ο Έγελος την πρωτότυπη μέθοδό του, την διαλεκτική, που έμελλε να φανεί γόνιμη για την αντιμετώπιση των ανθρώπινων φαινομένων. Άμεσα επηρεασμένοι από την προσέγγιση αυτή είναι ο Μαρξ κι οι μαρξιστές, ο Κίρκεγκωρ κι οι υπαρξιστές, ο Ντίλταϋ κι η ερμηνευτική σχολή, και κοινωνικοί επιστήμονες όπως ο ψυχαναλυτής Λακάν ή ο ψυχολόγος μελετητής της νοημοσύνης Πιαζέ -μέχρι κι ο Γουίλλιαμ Τζέημς εξέφρασε τον θαυμασμό του γι` αυτήν. Η έμμεση επίδραση του έργου είναι ανυπολόγιστη. Κανείς δεν έμεινε ανέπαφος, είτε θετικά είτε αρνητικά. Πρόκειται για ένα κλασικό έργο της ιστορίας της φιλοσοφίας.
Το κείμενο της `Φαινομενολογίας` είναι από τα δυσκολότερα της φιλοσοφικής γραμματείας. Το έργο της μετάφρασης ανέλαβε ο Γιώργος Φαράκλας, ειδικός της φιλοσοφίας του Έγελου και έμπειρος μεταφραστής φιλοσοφικών κειμένων. Μας προσφέρει εδώ ένα κείμενο πρωτίστως πιστό, αλλά και κατά το δυνατόν ευανάγνωστο. Οι κατατοπιστικές σημειώσεις του αμβλύνουν πολλές δυσκολίες κατανόησης και ερμηνείας. Η εκτενής συζήτηση των μεταφραστικών δυσκολιών του Έγελου μας βοηθά να κινηθούμε μόνοι μας στο δύσβατο εγελιανό τοπίο.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
