Το κτήριο της Βουλής των Ελλήνων, όπως όλοι γνωρίζουν, είναι το κτήριο των πρώτων βασιλικών Ανακτόρων της Ελλάδας. Τα Παλαιά Ανάκτορα είναι έργο του γερμανού αρχιτέκτονα Φρίντριχ φον Γκαίρτνερ (Friedrich von Gaertner). Λιτό και αυστηρό εξωτερικά, με θαυμάσιο, άγνωστο στους πολλούς, ιδιαίτερα πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο, το κτήριο των Παλαιών Ανακτόρων, της σημερινής Βουλής, αποτέλεσε και αποτελεί σημείο αναφοράς και τοπόσημο στον αστικό ιστό της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους. Κτισμένο στα πρώτα χρόνια της Αθήνας ως πρωτεύουσας, χρησιμοποιήθηκε για ογδόντα, περίπου, χρόνια, από το 1836 μέχρι το 1913, ως κατοικία των ελλήνων Βασιλέων, του Όθωνα και της Αμαλίας, αρχικά, και στη συνέχεια, μετά την έξωσή τους, του Γεωργίου του Α΄και της Όλγας. [...]
Το κτήριο που ανέλαβε να μετατρέψει σε Βουλή και Γερουσία ο αρχιτέκτονας Ανδρέας Κριεζής, το 1930, ελάχιστα στοιχεία διατηρούσε από το αρχικό κτήριο του Φρίντριχ φον Γκαίρτνερ. Οι κτιριολογικές ανάγκες και το λειτουργικό πρόγραμμα της νέας χρήσης απαιτούσαν ριζικές αλλαγές στο ήδη υπάρχον κτήριο. Το εσωτερικό του σχεδόν κατεδαφίστηκε ολοσχερώς, προκειμένου να ικανοποιήσει τις λειτουργικές ανάγκες της Βουλής και της Γερουσίας. Αν εξαιρέσει κανείς τους μεγάλους εσωτερικούς φέροντες τοίχους, οι οποίοι παραμένουν, αλλά με αρκετές επεμβάσεις, ώστε να εξυπηρετούν τις νέες χρήσεις, μονάχα το "Μεγάλο Κλιμακοστάσιο", με τη διπλή μαρμάρινη κλίμακα, και οι αίθουσες "Τροπαίων και Υπασπιστών" στον πρώτο όροφο έχουν διασωθεί. Έτσι αυτό που διατηρείται σήμερα από τα Παλαιά Ανάκτορα είναι μονάχα οι εξωτερικές όψεις.
Το 1930 όμως, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των νεώτερων χρόνων και η συντήρηση και διατήρηση της δεν είχε γίνει ακόμη συνείδηση στον ευρωπαϊκό χώρο. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, που ακολούθησε, και οι μεγάλες καταστροφές που επέφερε σε πολλά μνημεία και τμήματα πόλεων, έφερε στην επικαιρότητα την ανάγκη διατήρησης και συντήρησης όχι μόνο των αρχαίων αλλά και νεότερων μνημείων. Η Unesco, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το Συμβούλιο Πολιτιστικής Συνεργασίας (C.C.C.), το I.CO.MO.S. (International Council of Monuments and Sites) ευαισθητοποίησαν τις κυβερνήσεις, που θέσπισαν ειδική νομοθεσία προστασίας της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.
Δυστυχώς για την Αθήνα, η καταστροφή που είχε γίνει στα Παλαιά Ανάκτορα δεν είχε πια επιστροφή.
Το νέο κτήριο που δημιουργήθηκε, πάνω στα σχέδια του Ανδρέα Κριεζή, μέσα στο "κέλυφος" του παλαιού, είναι εξ ίσου σημαντικό, τόσο για την αρχιτεκτονική του διαμόρφωση, με κέντρο τις δύο σημαντικές αίθουσες του, την ιδιαίτερα επιβλητική αίθουσα του Κοινοβουλίου, που καταλαμβάνει ύψος τριών ορόφων, και τη μικρότερη, κομψή αίθουσα της Γερουσίας, όσο και κυρίως για το δημοκρατικό ιδεώδες που εκπέμπει στην πόλη και τους πολίτες της.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Δημήτριος Γ. Σιούφας, πρόλογος
- Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, εισαγωγικό σημείωμα
- Μάνος Γ. Μπίρης, "Τα Παλαιά Ανάκτορα ως υπόδειγμα της αστικής αρχιτεκτονικής του αθηναϊκού Κλασικισμού"
- Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, "Το κτήριο της Βουλής των Ελλήνων: διαχρονικό σύμβολο και τοπόσημο της πρωτεύουσας"
- Αλέξανδρος Παπαγεωργίου - Βενετάς, Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, "Η οικοδόμηση των Ανακτόρων της Αθήνας"
- Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου, "Τα Παλαιά Ανάκτορα των Αθηνών στην οθωνική περίοδο"
- Κώστας Μ. Σταματόπουλος, "Τα Ανάκτορα επί βασιλείας του Γεωργίου Α΄, 1863 - 1909. Το αργό λυκόφως: 1909 - (1913) - 1922"
- Δήμητρα Κατσώτα, "Από τα Παλαιά Ανάκτορα των Αθηνών στο κτήριο της Βουλής των Ελλήνων, 1909 - 2008"
- Ελένη Γαρδίκα - Κατσιαδάκη, "Τα Παλαιά Ανάκτορα: ένα κτήριο σε αναζήτηση νέας χρήσης, 1922 -1936"
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, "Έδρα της Βουλής των Ελλήνων: το κτήριο του Κοινοβουλίου και η εξέλιξη του πολιτικού συστήματος, από το 1934 έως τις ημέρες μας"
- Αλέξανδρος Παπαγεωργίου - Βενετάς, "Η Βασίλισσα της Ελλάδος Αμαλία, πριγκίπισσα του Ολδεμβούργου (1818 - 1875) και η δημιουργία του Βασιλικού Κήπου της Αθήνας"
- Μάρω Καρδαμίτση - Αδάμη, "Ο Βασιλικός Κήπος στο πέρασμα των χρόνων"
- Αριάδνη Βοζάνη, "Η διαμόρφωση του μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη: μία "τομή" στη σχέση του κτηρίου των Παλαιών Ανακτόρων με την πόλη"
