Η παρουσία στοιχείων ή θεμάτων ψυχολογίας στα έργα των νεοελλήνων διαφωτιστών είναι αυτονόητη καθώς ο δάνειος εξ Εσπερίας εισαγόμενος λόγος τα εμπεριείχε. Μέσω αυτών εισάγεται -μέχρι το 1800- και η εν χρήσει ορολογία: `πνευματολογία` στην αρχή, `ψυχολογία` κατόπιν. Όμως, τα πρώτα ουσιαστικά βήματα της ψυχολογίας στην Ελλάδα γίνονται μετά τη σύσταση του ελληνικού κράτους, με το σύγγραμμα `Ψυχολογία Στοιχειώδης` του Γεωργίου Σερούϊου, Γυμνασιάρχη στην Ερμούπολη, που εκδόθηκε το 1841. Ο Σερούϊος, εκκινώντας από ηθικολογικούς προβληματισμούς, συγγράφει ψυχολογία στα ελληνικά, όχι ως τμήμα φιλοσοφικού έργου αλλά αυτοτελές έργο που φέρει τον ίδιο τίτλο. Η φιλοσοφία εμπεριέχεται τώρα μέσα σε μια ψυχολογία, όχι το αντίστροφο.
Με την πνευματοκρατική ψυχολογία του όχι μόνο αντιπαρατίθεται στον εμπειρισμό και τον υλισμό αλλά εισάγει στην Ελλάδα και την φρενολογία των Gall και Spurzhein επιχειρώντας τη σύμμειξή της με τον πλατωνισμό για να στηρίξει, με σύγχρονο επιστημονικό λόγο, τον κεντρικό πυρήνα της ψυχολογίας του που είναι ο, βασιζόμενος στο `έμφυτο`, διάφορος κάθε ατόμου `προορισμός`.
Η έννοια του `προορισμού` αντλείται από τη μεγαλοϊδεατική ατμόσφαιρα της εποχής (`ο προορισμός του ελληνικού έθνους`) και μεταφέρεται στο άτομο. Βασικοί άξονες που διατρέχουν την `Ψυχολογία` είναι η ηθική, η θεοσέβεια, η φιλοσοφία του καλλιστισμού (οπτιμισμού), η θεία πρόνοια και η παιδαγωγική. Ο Σερούϊος `ασκεί` στοιχειωδώς την ψυχολογία, ανιχνεύοντας τον `προορισμό` των μαθητών του.

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]