Η λέξη «Βαλκάνια» και όλα τα συνθετικά της κατέκλυσαν την Ελλάδα μετά την πτώση του Κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη. Μετά από πολλές δεκαετίες ψυχρότητας τα Βαλκάνια έπρεπε να εξερευνηθούν και να αναβαθμιστούν σε μια φιλική γειτονιά, όπου η Ελλάδα κατείχε ένα προνομιακό οικόπεδο. Η αναβάθμιση προσέλαβε ποικίλες μορφές, που επανέφεραν από τη μια μεριά το διακύβευμα της βαλκανικής ταυτότητας - είμαστε ή δεν είμαστε Βαλκάνιοι; Από την άλλη όμως, λόγω της επαφής, αναβίωσαν διόλου κολακευτικές στερεοτυπικές αντιλήψεις για τους όμορους λαούς. Κατά βάθος ήταν μια αυτάρεσκη σύγκριση. Ήταν εκ προοιμίου δεδομένο ότι θα αναδείκνυε την υπεροχή της Ελλάδας· δεν ήταν άλλωστε η πρώτη σύγκριση που επιχειρήθηκε. Το βιβλίο του Βασίλη Κ. Γούναρη επιχειρεί να εξετάσει την εξέλιξη ακριβώς αυτής της ιδεολογικής σχέσης, από τα τέλη του 18ου αιώνα (κι ακόμη νωρίτερα) μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρακολουθεί τη διαμόρφωση της εικόνας των βαλκανικών λαών παράλληλα με τη συγκρότηση της ελληνικής εθνικής ιδεολογίας. Στο εγχείρημά του αυτό ο συγγραφέας χρησιμοποιεί κάθε είδους πηγή, από τα κείμενα του Διαφωτισμού, τα σχολικά εγχειρίδια, τις εφημερίδες και την ιστοριογραφική παραγωγή του 19ου αιώνα έως τα λαϊκά μυθιστορήματα, τα ποιήματα, τις λαϊκές λιθογραφίες και τις γελοιογραφίες των αρχών του 20ου.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]