Ο γνωστός-άγνωστος ελλαδικός 19ος αιώνας άφηνε όχι μόνο εξακολουθητικά -πράγμα, άλλωστε, ήδη διαπιστωμένο είτε ως θετικό είτε ως αρνητικό φαινόμενο- αλλά και συγχρονικά, ένα παράθυρο ανοιχτό προς την Ευρώπη. « Άλλοι ας εξετάσωσι πλέον το πράγμα» μονολογούσε συχνά ο Στέφανος Α. Κουμανούδης.
Προσηλώνοντας την ανάγνωση σε «περιπτώσεις» άλλων λογίων σύγχρονων του Κουμανούδη, συμπληρώνεται εδώ ένα ψηφιδωτό. Θα χρειαστεί βέβαια στο μέλλον να ολοκληρωθεί και να σχολιασθεί η εικόνα του ρόλου των λογίων στα χρόνια 1830-1880, εκεί, μετά τον «καθαυτό» Διαφωτισμό και πριν από την «καθαυτή» αστικοποίηση του ελληνικού κράτους και τον παρεπόμενο «Ρεαλισμό».
Η συγγραφέας τής ανά χείρας εργασίας παρέχει τις απαραίτητες αναφορές στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα: σ` εκείνη την ιστορική «ζώνη» στο γύρισμα του 18ου προς τον 19ον αιώνα (αφαιρώντας και προσθέτοντας κάποιες δεκαετίες, αντίστοιχα), όταν ο Κλασικισμός, ο Διαφωτισμός, ο Ρομαντισμός δεν είχαν ακόμη ταξινομηθεί από γραμματολόγους.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]