Η επέμβαση της Πολιτείας στο χώρο, μέσω του πολεοδομικού σχεδιασμού, περιλαμβάνει δύο φάσεις (στάδια). Την πρώτη φάση αποτελούν το γενικό πολεοδομικό σχέδιο (ΓΠΣ) και το σχέδιο χωρικής και οικιστικής ανάπτυξης ανοικτών πόλεων (ΣΧΟΟΑΠ), τα οποία περιέχουν γενικές αρχές και κατευθύνσεις για την ανάπτυξη ή αναμόρφωση της αστικής και εξωαστικής οικιστικής περιοχής. Στη δεύτερη φάση εγκρίνεται η πολεοδομική μελέτη που εξειδικεύει και υλοποιεί τους στόχους και τις γενικές αρχές του ΓΠΣ και του ΣΧΟΟΑΠ. Οι φάσεις αυτές έχουν θεσμοθετηθεί για τα ακόλουθα πολεοδομικά καθεστώτα, ήτοι: α) Του ν. 1337/83 για τις περιοχές ένταξης-επέκτασης πολεοδομικών σχεδίων οικισμών άνω των 2.000 κατοίκων, β) του π.δ/τος της 16/30-8-85, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το ν. 2242/94 για τις περιοχές δεύτερης κατοικίας και γ) του π.δ/τος της 20/30-8-85 για την επέκταση και πολεοδόμηση οικισμών με πληθυσμό μέχρι 2.000 κατοίκους. Τα πολεοδομικά αυτά καθεστώτα συμπληρώθηκαν με τους ν. 2508/1997, 3044/2002, 3212/2003, προκειμένου να ανταποκριθούν στις σημερινές απαιτήσεις της βιώσιμης οικιστικής ανάπτυξης των πόλεων και των οικισμών της χώρας.
Η παρούσα μελέτη ερευνά, αναλύει και επεξεργάζεται το νομικό πλαίσιο της πράξης εφαρμογής με την οποία πραγματοποιείται η πολεοδομική μελέτη και περατώνεται ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Η σύνθεσή της υπήρξε αρκετά δυσχερής γιατί ο θεσμός της πράξης εφαρμογής είναι νέος για την πολεοδομική νομοθεσία με συνέπεια αφενός μεν να μην υπάρχει σχεδόν καμιά μελέτη για το θέμα αυτό και αφετέρου σχετικά λίγες περιπτώσεις έχουν απασχολήσει, μέχρι σήμερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας και ήδη το ακυρωτικό Διοικητικό Εφετείο. Η εικοσαετής συστηματική ενασχόλησή μου με τα πολεοδομικά θέματα και ο διορισμός μου ως μέλους επιτροπών σύνταξης διαφόρων σχετικών νομοσχεδίων με βοήθησαν σημαντικά στη συγγραφή της μελέτης αυτής, η οποία ευελπιστώ ότι θα αποτελέσει πολύτιμο βοήθημα της ελληνικής βιβλιογραφίας.
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]