Εξαρχής είχα την αίσθηση ότι με τον αινιγματικό τίτλο Όπως σας αρέσει ο Σαίξπηρ απευθύνεται σε κάθε [μελλοντικό] αναγνώστη, θεατή, μεταφραστή, ερμηνευτή του έργου του. Η σκηνή κατ' αυτόν τον τρόπο, βάζοντας και τον δέκτη μέσα στο παιχνίδι, αποκτά εύρος συμπαντικό: «Αυτό το τεράστιο θέατρο του σύμπαντος / παρουσιάζει πιο αξιοθρήνητα πρόσωπα / από αυτά που παρελαύνουν στη σκηνή μας», εκμυστηρεύεται στο κοινό ο Δούκας, και ο Ιάκωβος του απαντά: «Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή / και όλοι, άνδρες και γυναίκες, δεν είναι παρά ηθοποιοί / που μπαίνουν και βγαίνουν σ' αυτήν».

Κλήθηκα στην ουσία να μεταφράσω ένα παιχνίδι εντυπώσεων, την αποθέωση μιας θεατρικής φαινομενολογίας, όπου το υποκείμενο της πρόσληψης –είτε αυτό είναι εντός είτε εκτός του έργου– απολαμβάνει μια άπλετη εξουσία από μέρους του δημιουργού του. Πραγματικά, το Όπως σας αρέσει ισχύει από την οπτική γωνία του καθενός· κάθε πρόσωπο παίρνει με τη σειρά του την ιστορία και την οδηγεί «όπως του αρέσει», με την άνεση, τη σοβαρότητα και την αφέλεια του καθημερινού βίου. Μόλις η ατμόσφαιρα βαρύνει, έρχεται ένα απρόοπτο αστείο να εκτονώσει τα πράγματα και, μόλις το αστείο τείνει να εγκατασταθεί πλατειάζοντας, κάτι σοβαρό έρχεται να τα συγκεντρώσει γύρω από ένα ευρηματικό πρόσκομμα. Μεταξύ αστείου και σοβαρού ομολογούνται αλήθειες δραματικές, μικρές και μεγάλες, προσωπικές και δημόσιες, περιστασιακές και αιώνιες. Αυτός είναι ο Σαίξπηρ: ποιητικά σοφός και στις κωμωδίες του. Επιπλέον, έτσι τεκμηριώνεται λογικά και συναισθηματικά το Όπως σας αρέσει και αυτοτίθεται στις ποικιλόχρωμες αναδιπλώσεις της υπόθεσης μεταξύ αστείου και σοβαρού, με μια ακραία σχεδόν ελευθερία πρόσληψής του.

Ελένη Μερκενίδου