Η φιλοσοφική παραγωγή του νεοελληνικού διαφωτισμού, το ίδιο όπως και οι υπόλοιπες θεωρητικές και ιδεολογικές του εκφάνσεις, τεκμηριώνει ιδιόμορφα τον τρόπο, με τον οποίο ένα τμήμα του τοτινού ελληνισμού πήρε συνείδηση του εαυτού του, ζητώντας να ανδρωθεί και να καθορίσει αυτόβουλα τις τύχες του. Αυτό αρχικά γίνεται μέσω της προσπάθειας να μετακενωθούν τα ευρωπαϊκά "Φώτα" στον ελληνόφωνο χώρο. Η φιλοσοφική μελέτη του νεοελληνικού διαφωτισμού δείχνει ποιες μορφές πήρε η προσπάθεια αυτή, αλλά και σε τι εμπόδια πρόσκοψε. Έχει λοιπόν όχι μόνο θεωρητικό, αλλά και -ακόμα περισσότερο- ιστορικό ενδιαφέρον. Στον τόμο τούτο επιχειρείται μια σφαιρική παρουσίαση των θεμελιωδών φιλοσοφικών ιδεών του νεοελληνικού διαφωτισμού, τόσο στην ενότητα όσο και στον εσώτερο διαφορισμό τους, ενώ παράλληλα οι ιδέες αυτές τοποθετούνται στο ευρωπαϊκό τους πλαίσιο. Έτσι ανοίγονται νέες προοπτικές ερμηνείας και κατανόησης ενός σύνθετου φαινομένου.