Το 2004 συμπληρώθηκε μια δεκαετία από το θάνατο του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και το 2006 μια εκατονταετία από τη γέννησή του. Η χρονική περίπου σύμπτωση των δύο επετείων δεν θα μπορούσε βέβαια να περάσει απαρατήρητη από το Μουσείο Μπενάκη, που έχει ήδη τιμήσει την πρώτη με την έκδοση `Ο Γκίκας (Ghika) και η ευρωπαϊκή πρωτοπορία του Μεσοπολέμου`. Ο πιο ευρωπαϊκά προσανατολισμένος από τους Έλληνες καλλιτέχνες της γενιάς του `30 δεν έπαψε να ερεθίζει με το έργο του και το θεωρητικό του λόγο τους κριτικούς προβληματισμούς, όχι μόνο ως προς το ακανθώδες ζήτημα της πολυσυζητημένης «ελληνικότητας», αλλά και ως προς αυτό τούτο το εικαστικό βάρος της δημιουργίας του. Θα τολμούσα μάλιστα να υποστηρίξω ότι εδώ ακριβώς εντοπίζεται και η ουσιαστικότερη ίσως αξία της προσφοράς του: η νεανικότητα, θα έλεγα, μιας παραγωγής που εξακολουθεί να κινητοποιεί τις ερευνητικές διαθέσεις, να αποζητά απαντήσεις, να αναζωογονεί δηλαδή τις νοητικές, αλλά και τις συναισθηματικές διαδικασίες της όρασης. Η Διοικητική Επιτροπή του Μουσείου Μπενάκη, για να τιμήσει τόσο το ζωγράφο όσο και τον άνθρωπο ο οποίος, εκτός από το έργο του, μας κληροδότησε και τα περιουσιακά του στοιχεία, θεώρησε επιβεβλημένο να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον του κοινού με τη διοργάνωση μιας μεγάλης εκθέσεως και την έκδοση του σχετικού τόμου. (. . .)

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]