Τι είναι καλό και τι κακό; Πώς πρέπει να ζούμε; Πρέπει πάντα να λέμε την αλήθεια; Ο πλούτος φέρνει άραγε ευτυχία; Τι σημαίνει ελευθερία; Αυτά και άλλα ερωτήματα, απλά, κοινότοπα μεν, βαθιά δε, κάνουν διάσπαρτα την εμφάνισή τους καθώς διανύουμε τα παιδικά μας χρόνια οδεύοντας προς την εφηβεία.
Ο Μάγκας βρίσκεται συχνά αντιμέτωπος με αυτά, είτε στον μικρόκοσμο-παιδόκοσμο του αρχοντικού σπιτιού είτε στον μεγάκοσμο των αλανών της Αλεξάνδρειας. Στην πρώτη περίπτωση, η Πηνελόπη Δέλτα στήνει απλές καθημερινές καταστάσεις με πρωταγωνιστές τα παιδιά: ποιο παιδάκι έφαγε τους χουρμάδες; Κατηγορείται άδικα ο συμπαθής Λουκάς, ενώ το "αμάρτημα" διέπραξε ο αντιπαθής Βρασίδας, που το αρνείται ψευδόμενος ασύστολα. Η αλήθεια-δικαιοσύνη θα λάμψει στο τέλος, με τη συμβολή του Μάγκα.
Όμως οι προβληματισμοί διευρύνονται, εμπλουτίζονται, αποκτώντας μια κοινωνιολογική χροιά όταν περιδιαβαίνουμε τις φτωχογειτονιές της πόλης: ο πεινασμένος δικαιούται να κλέψει λίγο φαγάκι; Τι είναι καλύτερο: η ελευθερία μες στην ανέχεια ή η ασφάλεια ενός χρυσού κλουβιού; Με το συναπάντημα και την πρόσκαιρη σύμπλευση του καλομαθημένου-καλοταϊσμένου "σπιτίσιου" Μάγκα με τον πειναλέο αδέσποτο Αφράτο, η σκυλίσια ζωή συναντάται και συγχέεται με την ανθρώπινη.
Στις σελίδες αυτές, που είναι από τις πιο μεστές, η Πηνελόπη Δέλτα επιδίδεται σε ένα είδος κοινωνικής κριτικής: θυμίζει τον μεταπολεμικό ασπρόμαυρο κινηματογράφο, με τους φτωχούς, πλην έντιμους ήρωές του και τις δυσκολίες τους στις φιλικές και ερωτικές σχέσεις λόγω κοινωνικής διαφοράς.
Βασίλης Πεσμαζόγλου
[Απόσπασμα από το επίμετρο του βιβλίου]
"Ο Μάγκας" (πρώτη έκδοση: 1935) πήρε τον τίτλο του από το όνομα του αφηγητή του, ενός σκανταλιάρη και αξιολάτρευτου σκύλου. Το βιβλίο μετέδωσε και εξακολουθεί να μεταδίδει στους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες του ένα πνεύμα αγάπης: για τα ζώα, για την πατρίδα, για τον κόσμο και τους ανθρώπους.
Η παρούσα νέα, συμπληρωμένη έκδοση περιλαμβάνει επίμετρο του συγγραφέα Βασίλη Πεσμαζόγλου και χρονολόγιο του Αλ. Π. Ζάννα (επιμελητή του έργου της Π. Σ. Δέλτα),