Ιστορία του νεοελληνικού κουκλοθέατρου: 1870-1938
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-02-2679-9
Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 3/2012
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 26.50 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
17 x 24 εκ., 712 γρ., 411 σελ.
Περιγραφή

Έχει ο Καραγκιόζης αδελφό και δεν το ξέραμε;
Αν υπάρχει, πώς λέγεται;
Αυτή την αδικία την αποκαθιστά ο Απ. Μαγουλιώτης με το παρόν βιβλίο `Ιστορία του Νεοελληνικού Κουκλοθέατρου (1870-1938)` και μάλιστα με τον πρωταγωνιστή του, το Φασουλή, που ήταν εξίσου σημαντικός ως λαϊκό θέαμα σε πόλεις και κωμοπόλεις, όπως ο Καραγκιόζης. Ο συγγραφέας δείχνει ότι έχει συγκεντρώσει έναν επιβλητικό όγκο υλικού και τεκμηρίων από τον καθημερινό και περιοδικό Τύπο, που αποδεικνύει περίτρανα τη σημαντική υπόσταση του είδους στο θεατρικό γίγνεσθαι της εποχής. Αρχικά ο Φασουλής δημιουργήθηκε, για να εκφράζει τις ανάγκες του λαού και με την εξευγένισή του αγαπήθηκε από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αυτό οφείλεται στη θεματολογία των έργων του, που προέρχονταν κυρίως από το ζωντανό θέατρο, ελληνικό και ξένο, αναπαριστώντας κωμωδίες και τραγωδίες, ρομαντικά έργα, μυθιστορηματικά περιπετειώδη δράματα, πατριωτικά, κωμειδύλλια και δραματικά ειδύλλια και κάποιες φορές δανείζονταν στοιχεία από τον αδερφό του, τον Καραγκιόζη. Ήκμασε κατά τα έτη 1880-1900 ως μια πρωτόγονη μορφή κατά την περίοδο του καρναβαλιού, όπου κυριαρχεί ο ξυλοδαρμός και η αισχρολογία, ενώ τα έτη 1890-1920 ως μια εξελιγμένη μορφή, που ανεβαίνει κυρίως στους καλοκαιρινούς μήνες ή σε θεατρικές καλλιτεχνικές περιόδους.
Η αρχική μορφή του εξυπηρετούσε ανάγκες των ενηλίκων, αλλά δεν άργησε να αγαπηθεί και από τα παιδιά. Αυτή την αξία την εντόπισαν συγγραφείς, παιδαγωγοί και καλλιτέχνες, που ο καθένας με τον τρόπο του συνέβαλλε στην αναγέννηση ενός κουκλοθέατρου για παιδιά.
Την ιστορική εξέλιξη του νεοελληνικού κουκλοθέατρου ο συγγραφέας τη διανθίζει με `αυτούσια κείμενα` και εικονογραφικό υλικό από τις εφημερίδες και τα περιοδικά της εποχής...
Και να που γνωστοποιείται η ύπαρξη του αδερφού του Καραγκιόζη, και μάλιστα ξύλινο ανδρείκελο και μονόφθαλμο...


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Ο ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γενικά
Κούκλες, κουκλοπαίχτες και κουκλοθέατρο
Περιρρέουσα κατάσταση της Αθήνας κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα
Περίοδος των μεταρρυθμίσεων της Αθήνας
Κοινωνία της Αθήνας
Σατιρικός τύπος της Αθήνας
Η παρούσα έρευνα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΚΟΥΚΛΟΗΡΩΕΣ
Γενικά
Προπομποί
Ελληνικές εθιμικές μορφές και δρώμενα
Ιταλικοί κουκλοθίασοι στο Νεοελλαδικό χώρο μέχρι το 1870
Συνθήκες και χρονολογία δημιουργίας του Φασουλή
Προσωπικότητα του κωμικού κουκλοήρωα Φασουλή
Το όνομα Φασουλής ή Πασχάλης
Τα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του
Ο σκούφος
Η μαγκούρα
Τα μάτια
Η μύτη
Το μουστάκι
Το στόμα
Η φωνή
Μία αλλαγή στη φυσιογνωμία του
Ο χαρακτήρας του
Άλλοι ήρωες του κουκλοθέατρου
Εικαστική δημιουργία του κουκλοθέατρου
Οι κατασκευαστές των ανδρεικέλων
Η κατασκευή των ανδρεικέλων-κουκλών
Τα κοστούμια και τα καμαρίνια των κουκλών
Η σκηνή και ο σκηνικός διάκοσμος
Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΔΡΑΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Γενικά
Γλώσσα
Δραματολόγιο και επιρροές
Το εισαγόμενο Ιταλικό κουκλοθέατρο
Η Αθηναϊκή Αποκριά και η Λαϊκή Λογοτεχνία
Η Ευρωπαϊκή και Ελληνική Λογοτεχνία, το Μεγάλο Θέατρο και ο Καραγκιόζης
Ανδρεικελοπαίχτες και δραματολόγιο
Ο Κονιτσιώτης και το δραματολόγιό του
Θεματολογία του δραματολογίου του
'Ο έρωτας'
'Ο γάμος και η κηδεία'
'Ο διάβολος και ο Κρισπίνος'
'Οι Ληστές'
'Οι δίκες και οι καταδίκες'
'Η ιστορία και η θρησκεία'
'Τα επεισοδιακά επαγγέλματα'
'Το φρενοκομείο'
'Ο στρατός'
Ποικίλα θέματα
Κείμενα, περιλήψεις έργων και περιγραφές παραστάσεων
'Ο Διάβολος'
'Ο Πασχάλης στρατιώτης'
'Νταβέλης ο Αρχιληστής'
'Η ταβέρνα'
'Ο Κούλουρης από το Καπανδρίτι'
'Ο ακούσιος γιατρός ή Ο κομπογιαννίτης'
'Ο Δον Κολοκύθας. Αι περιπέτειαι του μελλονύμφου'
Ποιήματα και τραγούδια για το Φασουλή και τις Αποκριές
Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ, ΚΟΥΚΛΟΠΑΙΧΤΕΣ ΚΑΙ ΘΕΑΤΕΣ (1870-1938)
Γενικά
Παραστάσεις κατά τις αποκριάτικες γιορτές
Χρονολογική πορεία των παραστάσεων (1880-1938)
Κουκλοθεατρική σκηνή και χώροι των παραστάσεων
Θεατές και ορισμένα χαρακτηριστικά των παραστάσεων
Παραστάσεις κατά τις θεατρικές περιόδους
Χρονολογική πορεία των παραστάσεων (1870-1938)
Χώροι των παραστάσεων
Προγράμματα των παραστάσεων
Χορός και μουσική επένδυση των παραστάσεων
Εμψύχωση των κουκλών
Χαρακτηριστικά και απρόσμενα των παραστάσεων
Ξυλοδαρμοί και αισχρολογία στις παραστάσεις
Κουκλοπαίχτες και παραστάσεις τους (1870-1938)
Χρήστος Κονιτσιώτης διακεκριμένος κουκλοπαίχτης (1870-1928)
Οι θεατές του και οι χαρακτηρισμοί για το έργο του
Οι παραστάσεις του (1893-1925)
Κοινωνική προσφορά του κουκλοθέατρου
Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΤΑ ΑΛΛΑ ΘΕΑΜΑΤΑ ΚΑΙ 'Ο ΡΩΜΗΟΣ' ΤΟΥ ΣΟΥΡΗ (1870-1938)
Γενικά
Το μεγάλο θέατρο ή το θέατρο των ζωντανών ηθοποιών και το κουκλοθέατρο
Τα Λαϊκά θέατρα και το κουκλοθέατρο
Ο Καραγκιόζης και ο Φασουλής
Ο Κινηματογράφος και το κουκλοθέατρο
Η περίπτωση της εφημερίδας 'Ο Ρωμηός' του Γ. Σουρή
Γιώργος Σουρής
Η εφημερίδα 'Ο Ρωμηός' και ο Φασουλής
Ο Σουρής και το κουκλοθέατρο Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟΥ - ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
Γενικά
Προπομποί του κουκλοθέατρου για παιδιά
Πρωτότυπες κατασκευές θεατρικών κουκλών για παιδιά
Διασκευές γνωστών έργων από τον Γρ. Ξενόπουλο κ.ά.
Παραστάσεις για παιδιά από σπουδαστές της Αν. Γ. Γιαννοπούλου
Ο Φασουλής - Ρεβύθης για παιδιά από το Γιώργο Ρώτα
Συμπεράσματα
ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Κείμενα έργων
Αποσπάσματα από τα 'Αναγνώσματα δια πολύ μικρά παιδιά' του Γ. Ξενόπουλου
'Κωμικοί διάλογοι για παιδικό θέατρο Φασουλή' του Γ. Ξενόπουλου)
'Κουκλοθεατρικά έργα' των τελειοφοίτων του Αρσακείου Αθηνών
Κουκλοθεατρικό έργο από τη σειρά: 'Ο Φασουλής κι ο Ρεβίθης' του Γιώργου Ρώτα
Κουκλοθεατρικό έργο του Φασουλή και του Περικλή από την Εφημερίδα της θείας Λένας-Αντιγόνης Μεταξά (1-9-1955, τ. 43ος)

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00