Η Μέση Ανατολή στη δίνη των "νέων πολέμων"
Ο πόλεμος των 34 ημερών μεταξύ Ισραήλ και Hezbollah: Ένα νέο είδος σύγκρουσης σε μια φλεγόμενη περιοχή και οι συνέπειές της για τη γεωπολιτική ισορροπία, τον πόλεμο και το διεθνές δίκαιο
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-02-2877-9
Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 6/2013
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 21.20 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 613 γρ, 350 σελ.
Περιγραφή

Ο πόλεμος των 34 ημερών μεταξύ Ισραήλ και Hezbollah (Ιούλιος - Αύγουστος του 2006) έφερε στο προσκήνιο τα καίρια προβλήματα της Μέσης Ανατολής: Κρίση της αμερικανικής ηγεμονίας, ευρωπαϊκές φιλοδοξίες, νέα ρωσική διείσδυση, ενεργειακά συμφέροντα, επανάσταση και κρίση στην περιοχή (`αραβική άνοιξη`), επιρροή και πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, Παλαιστινιακό, σχέσεις των αραβικών κρατών μεταξύ τους, ειρήνευση και εθνική συμφιλίωση στο Ιράκ, σύγκρουση με τους Taliban στο Αφγανιστάν κτλ. Η σύγκρουση αποκάλυψε τα χαρακτηριστικά των `νέων πολέμων`: Συμμετοχή καλά οπλισμένων και εκπαιδευμένων μη κρατικών (τρομοκρατικών) οργανώσεων, εξέγερση και αντεξέγερση, χρήση της τεχνολογίας από κάθε πλευρά.
Το ηρωικό στοιχείο του πολέμου εξαφανίζεται, η σύγκρουση αφορά αποκλειστικά στον έλεγχο της πλανητικής και περιφερειακής τάξης. Παράλληλα, το διεθνές δίκαιο περιέρχεται σε αμηχανία. Πως θα αντιμετωπισθεί η `τρομοκρατία`, αν η κρατική κυριαρχία προστατεύει τους `τρομοκράτες`; Πως θα διεξαχθεί η μάχη, αν ο αντάρτης-εχθρός κρύβεται ανάμεσα στον άμαχο πληθυσμό και τον χρησιμοποιεί ως όπλο; Η κρίση προκάλεσε έντονη διπλωματική κινητικότητα και ενέπλεξε ποικίλους `παίκτες` με διαφορετικά τοπικά, περιφερειακά και παγκόσμια συμφέροντα. Η πολυεπίπεδη διάσταση και η ιστορική συγκυρία, στην οποία εκδηλώθηκε, την καθιστούν ιδιαίτερα σύνθετο και εξαιρετικά ενδιαφέρον αντικείμενο ανάλυσης.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η σύγκρουση του 2006
Τα γεγονότα και οι στόχοι των μερών
Η αξιολόγηση των επιχειρήσεων
Οι ζημιές του πολέμου
Η Απόφαση 1701 ΣΑ/ΟΗΕ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ - Η ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
1. Η Μέση Ανατολή - Quo Vadis?
Εισαγωγή στα προβλήματα - Η μετάλλαξη του γεωπολιτικού τοπίου
(Νέο, παλιό κρασί σε νέα/παλιά βαρέλια;)
Η περιοχή που γνωρίσαμε - Απόψεις και ερμηνείες για την 'παλαιά Μ.Α.'
Η 'νέα' Μ.Α. - Σφαιρική θεώρηση
2. Το επικίνδυνο παιγνίδι στη Μέση Ανατολή
Οι 'παίκτες', τα προβλήματα και οι προοπτικές
Η Hezbollah
Ίδρυση και εξέλιξη της Hezbollah
Τα χαρακτηριστικά της Hezbollah
Η Hezbollah ως πολιτικό κόμμα
Η Hezbollah ως κοινωνική - ανθρωπιστική οργάνωση
Η Hezbollah ως στρατιωτική οργάνωση
Το μέλλον της Hezbollah
Η Hezbollah και το Ειδικό Δικαστήριο για το Λίβανο - Μεταξύ 'δικαιοσύνης' και 'σταθερότητας'
Το Ισραήλ - Ήρεμη δύναμη ή ο ταραξίας της Μέσης Ανατολής;
Το σύνδρομο ανασφάλειας του Ισραήλ και ο ρόλος των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων
Το πυρηνικό πρόγραμμα και η άμυνα του Ισραήλ
Η 'ειδική σχέση' με τις ΗΠΑ
Το Ισραήλ και το 'χάος' της Μέσης Ανατολής
Οι ΗΠΑ
Η αμερικανική αντίληψη για την εξωτερική πολιτική - μια πρόχειρη εισαγωγική προσέγγιση
ΗΠΑ και Μέση Ανατολή
Το Ιράν
Η εσωτερική πολιτική του Ιράν
Η εξωτερική πολιτική του Ιράν
Το βλέμμα στραμμένο προς τις ΗΠΑ και το Ισραήλ: Το 'αμυντικό δόγμα' του Ιράν
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν: Ένα βήμα πιο κοντά στην ηγεμονία ή κίνηση αυτοκτονίας;
Οι στόχοι του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος
Ποδόσφαιρο ή σκάκι; Προσπάθειες ελέγχου του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν
Σενάρια αντιμετώπισης του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν
Τα λοιπά κράτη της Μ.Α. - Επισκόπηση
Η Συρία
Τα αραβικά καθεστώτα - μένει τίποτε όρθιο;
Εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας των αραβικών κρατών - Τα 'παράδοξα' της Μ.Α.
Επιπτώσεις επί της πολιτικής των ΗΠΑ και της Δύσης
Δυο λόγια για την Τουρκία - Φιλόδοξη φλυαρία ή ηγεμονικός στρατηγικός σχεδιασμός;
Το Ισλάμ
Η πολιτική αντίληψη του Ισλάμ
Ο ιερός πόλεμος ('jihad')
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ - Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ
Αναζητώντας τους 'νέους πολέμους' και τις 'μαύρες τρύπες' του δικαίου
3. Ο πόλεμος: Σύνθετη σκέψη, αχαλίνωτη δράση
Παιγνίδι ή χίμαιρα;
Ο πόλεμος: πώς τον γνωρίσαμε
Η θεωρητική θεμελίωση του πολέμου - μια σύντομη επισκόπηση
Ο πόλεμος μεταξύ κρατών και ο ρόλος των ενόπλων δυνάμεων
Ο 'ενσύρματος' πολεμιστής: Ποιος κερδίζει τον πόλεμο; Ο στρατιώτης ή η μηχανή;
Ο 'ηγεμονικός' πόλεμος: Προς μια παγκόσμια 'κατάσταση ανάγκης';
Ο πόλεμος της μετα-νεωτερικής εποχής
Μήπως ο πόλεμος 'πέθανε' και δεν το καταλάβαμε;
Η 'αποκρατικοποίηση' του πολέμου: Ποιος πολεμάει αλήθεια σήμερα;
Ποιοι είναι οι 'νέοι πόλεμοι'
Ο πόλεμος με τους 'νέους βαρβάρους'
Η εξέγερση
Η αντεξέγερση
Μερικά χαρακτηριστικά του πολέμου - Πέρα από το 'συμμετρικό' και το 'ασύμμετρο'
Πόλεμος και κράτος
Πόλεμος και παγκοσμιοποίηση
Ο χώρος και ο χρόνος του πολέμου
Πόλεμος και πολιτισμός
Ο 'θρύλος' του πολέμου
Που τελειώνει η ειρήνη; - Πότε αρχίζει ο πόλεμος;
4. Γρανίτινος βράχος ή κινούμενη άμμος;
Η σύγκρουση Ισραήλ-Hezbollah και το διεθνές δίκαιο (ερωτήματα ius ad bellum)
Ήταν νόμιμη η εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο;
Ο πόλεμος ξεχάστηκε - οι 'ένοπλες συγκρούσεις' κυριαρχούν
Το ζήτημα της άμυνας
Το δικαίωμα άμυνας και η αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας
Δυο λόγια για τον ορισμό της τρομοκρατίας
Τρομοκρατική δράση ως 'ένοπλη επίθεση';
Τρομοκρατία και άμυνα
Εισβολή στο Λίβανο ως (νόμιμα) αντίποινα;
Excursus: Σε αναζήτηση της 'ουτοπίας': Πόλεμος και 'δίκαιη αιτία' ('iusta causa')
5. Ο 'χάρτινος τίγρης' μπροστά στο 'χαμαιλέοντα'
'Άψογοι' στρατιώτες και 'άξεστοι' τρομοκράτες; (ερωτήματα ius in bello)
Το εφαρμοστέο δίκαιο στη σύγκρουση Ισραήλ-Hezbollah: Διεθνής ή μη διεθνής σύρραξη: Έχει σημασία;
Η αξιολόγηση της συμπεριφοράς των Ι.Ε.Δ.
Σκιαγράφηση του νομικού πλαισίου
Οι παραβιάσεις του ΔΑΔ
Η αντιστροφή των όρων: Το ΔΑΔ ως όπλο των 'αδυνάτων' κατά των 'ισχυρών';
Η 'θεσμική ασυμμετρία'
[...]