Τα πρώτα ρήγματα στα άλλοτε γερά θεμέλια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είχαν ήδη φανεί με την πρώτη άλωση της Πόλης από τους σταυροφόρους το 1204. Οι συνεχείς δυναστικές διαμάχες και οι παράλληλες αυξανόμενες πιέσεις και προσαρτήσεις εδαφών από τους Τούρκους έχουν δυσχεράνει ανεπανόρθωτα το σχέδιο ανάκαμψης και ανασύνταξης της αυτοκρατορίας. Οι εκκλήσεις και οι απόπειρες για εξασφάλιση βοήθειας από τη Δύση αποδεικνύονται φρούδες και ανεπαρκείς. Ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής και ο στρατός του είναι πλέον έτοιμος για έναν πόλεμο με προδιαγεγραμμένη έκβαση. Η Νέα Ρώμη ζει τις τελευταίες της ημέρες. Η γενική έφοδος, ο θάνατος του Κωνσταντίνου, η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, η σφαγή και η λαφυραγώγηση, η είσοδος του Μωάμεθ και η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος θα γράψουν απλά τον επίλογο σε μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της ιστορίας. Σπάνια ένας μελετητής καταφέρνει να αναπλάσει μια ιστορική στιγμή με τόση αυθεντικότητα, επιστημονική επάρκεια και ψυχολογικό βάθος. Ο σερ Έντουιν Πήαρς παραδίδει ένα βιβλίο-εργαλείο στα χέρια του φιλομαθή αναγνώστη, ένα θαυμάσιο έργο που φέρνει την ιστορία του βυζαντινού πολιτισμού στον εικοστό πρώτο αιώνα.
`Επί χίλια χρόνια η Νέα Ρώμη υπήρξε για τους χριστιανούς της Ανατολής ό,τι η Πρεσβυτέρα Ρώμη για τους χριστιανούς της Δύσης και η υπερηφάνεια τους για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της ήταν μεγάλη. Μόνο μία και μοναδική φορά στην ιστορία της είχε αλωθεί... Στα μάτια όλων των Ελληνοφώνων ήταν απαράμιλλη και υποδειγματική, η έδρα της φιλοσοφίας και κάθε είδους γνώσης των επιστημών, της αρετής και ό,τι καλύτερου υπήρχε. Τώρα όλα είχαν αλλάξει. Οι νέοι κατακτητές ήταν Ασιάτες... Η πρωτεύουσα είχε μεταβληθεί σε έρημο... Εκείνη, γράφει ο Κριτόβουλος. που είχε προηγουμένως κυβερνήσει πολλούς λαούς με τιμή, δόξα και φήμη, κυβερνάται τώρα από άλλους και έχει βυθιστεί στην φτώχια, τη χυδαιότητα, την ατίμωση και την επαίσχυντη σκλαβιά... Δυστυχώς, η ελληνική φυλή έχει βυθιστεί στο σκοτάδι της πιο σκοτεινής νύχτας και επρόκειτο να περάσουν τέσσερεις αιώνες πριν ανατείλει μια νέα ημέρα` γράφει ο Πήαρς.
Κι εδώ ο σερ Έντουιν Πήαρς, όπως και στο πρώτο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις μας και αφορά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204, καταγράφει με συστηματικό και συνεπή τρόπο όλες τις πληροφορίες και μαρτυρίες της εποχής, εξετάζοντας κριτικά και δίκαια την ευθύνη όλων όσοι υπήρξαν με τον ένα ή άλλο τρόπο, πρωταγωνιστές και συμμέτοχοι στην κοσμοϊστορική αυτή στιγμή της Ευρώπης. Έχοντας περάσει ένα μεγάλο μέρος του βίου του στην Κωνσταντινούπολη, είχε άμεση πρόσβαση στις πηγές και με δεδομένη την ευρυμάθεια, την οξύνοια και την πολυγλωσσία του, μας άφησε ένα ολοκληρωμένο και σφαιρικό κείμενο τονίζοντας το γεγονός, ότι η Άλωση αποτέλεσε μια σημαντική καμπή της παγκόσμιας Ιστορίας και σήμανε την εισβολή σε αυτή τη χριστιανική περιοχή μιας ξένης δύναμης με διαφορετική κουλτούρα και ηθική.
Δεν αποτελεί σχήμα λόγου ή υπερβολή ότι η παγκόσμια κριτική κατέταξε τα έργα του σερ Έντουιν Πήαρς στα σημαντικότερα της βυζαντινής ιστοριογραφίας, χαρακτηρίζοντας τα ως υψηλής σπουδής και αντικειμενικότητας έργα. Ο πολυμαθής, διεισδυτικός, κριτικός και πάνω από όλα αυστηρός και δίκαιος στην κρίση του ιστορικός σερ Έντουιν Πήαρς, αποδίδει με συνέπεια τις ευθύνες της κατάλυσης της χιλιόχρονης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η οποία για αιώνες αποτέλεσε την ασπίδα της Ευρώπης και το σημαντικότερο κέντρο του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]
