Ἡ παροῦσα διδακτορική διατριβή ἐπιχειρεῖ νά συμβάλει στό ἐπιστημονικό πεδίο τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου ἐν γένει καί ἰδιαιτέρως στήν ἐξέλιξη τῆς ἀπονομῆς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα ἑστιάζει στή δικανική κρίση τοῦ Ἐπισκόπου ἐπί Ἐκκλησιαστικῶν ζη¬τημάτων ὑπό τήν ἰδιότητά του ὡς Κριτοῦ - Δικαστοῦ τόσο στό Πρωτοβάθμιο Ἐκκλησιαστικό Δικαστήριο (Ἐπισκοπικό), ὅσο καί στά ἀντίστοιχα Δευτεροβάθμια Δικαστήρια (Μητροπολιτικό - Ἐξαρχικό - Πατριαρχικό) ἤ ἀκόμα —κατά μείζονα λόγο— καί στίς Οἰκουμενικές Συνόδους.
Στό πλαίσιο αὐτό, ἐξετάζονται οἱ ἔννοιες τοῦ Θείου καί τοῦ φυσικοῦ Δικαίου, παρουσιάζεται ἡ ἱστορία τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Δικαιοσύνης καί ἡ σχετική βυζαντινο-ρωμαϊκή Νομοθεσία πού καθιερώνει τόν Ἐπίσκοπο ὡς Κριτή - Δικαστή, ἐνῶ ἀποτυπώνονται οἱ Νομο-κανονικές προϋποθέσεις ἄσκησης τῆς Δικαστικῆς ἰδιότητος τοῦ Ἐπισκόπου καί ἡ ἐξέλιξη τῆς Ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως σέ παραλληλία μέ τή λειτουργία τοῦ θεσμοῦ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Δικαστηρίων.
Περαιτέρω, ἀναλύονται οἱ δικαιοδοτικές ἁρμοδιότητες σέ σχέση μέ τόν Συνοδικό Θεσμό, μετά καί τήν εἰσαγωγή τοῦ Μητροπολιτικοῦ καί ἀργότερα τοῦ Ὑπερμητροπολιτικοῦ Συστήματος. Στή συνάφεια αὐτή καί ἐπί τῇ βάσει τῶν πεπραγμένων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἐπιχειρεῖται ἀναλυτική καταγραφή τῶν δικῶν πού διεξήχθησαν κατά τίς συνεδρίες αὐτῶν.
Τέλος, ἀναλύονται τά Ἐπιτίμια καί ἡ διαφορά τους ἀπό τίς Ἐκκλησιαστικές Ποινές, ἐνῶ παρατίθεται σχολιασμός τῶν Κανονικῶν ἀδικημάτων ὑπό σύγχρονο πρῖσμα.