Αντί οφθαλμού
Ποίηση
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-592-167-5
Μανδραγόρας, Κολωνός, 7/2023
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 10.60 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 16 εκ, 64 σελ.
Περιγραφή
Νιόβη Ιωάννου, Αντί οφθαλμού, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, έργο εξωφύλλου: Ηρώ Νικοπούλου, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, Μάιος 2023, σελ. 64, τιμή 10.60 ευρώ.
Μια μολυβιά κυπαρίσσι στων απόντων τα στήθη
έραβε δέντρα η μάνα
τα έθαβε στον κήπο
με το ποτήρι της τα πότιζε
βελονιά-βελονιά
κρυμμένη στο μαντήλι
παραφύλαγε
ως να σαπίσουν οι κλωστές
τα φυλλαράκια του δυόσμου
δυο μαύρα ρόδια
για γόνατα
ψηλαφιστά η αποθήκη
κάθε που άλλαζε ο καιρός
τοίχο-τοίχο
Με συνέπεια και ουσία η Νιόβη Ιωάννου συνεχίζει τη σταθερή ποιητική της πορεία καταθέτοντας την έκτη ποιητική της συλλογή Αντί οφθαλμού. Ένας υπερρεαλιστικός συμβολισμός που μέσω της βαθμιαίας αποκρυπτογράφησης αντικειμένων, προσώπων, καταστάσεων αποκαλύπτει την ψυχική κατάσταση του γράφοντος, όπως λέει κι ο Μαλαρμέ. Βλ. ενδεικτικά: τα κόκκινα πλαστικά κυπαρίσσια που στόλιζε η μητέρα μου επάνω στο τραπέζι (σ.σ. το αειθαλές ευθυτενές κυπαρίσσι δέντρο κοιμητηρίων λειτουργεί μέσα στο ποιητικό corpus της Ιωάννου). Ή: μ’ εφημερίδες/ αν κάλυπτες τα φώτα του κήπου/ δε θα μπορούσα να λύσω τη θηλιά/ εγώ η κρεμασμένη// στα ψιλά γράμματα [ ] μυρίζει ακόμα πράσινη λαδομπογιά. Και «Στο ίδιο τσουβάλι»: τώρα σε ρόλο εορταστικό/ φοράς απ’ την καλή το κλουβί σου/ εμπειρία υποκοριστική// σκηνικά αδιευκρίνιστα/ η εκκαθάριση ερήμην μου έγινε/ ψαλιδιά-ψαλιδιά/ σάβανα και σεντόνια/ μία φωτογραφία μου απ’ τη μέση και πάνω/ απάτη για τα πουλιά/ όλα στο ίδιο τσουβάλι.
Και πράγματι ο ποιητικός κόσμος της Νιόβης Ιωάννου ευκρινέστατα αποκαλύπτεται στα ποιήματά της: χρόνια υπάρχεις πάνω σε κείνο το χαλί/ βυθισμένος στα γόνατα/ δυο μαύρες ουλές/ πότε από σίδερο πότε από χώμα σκληρό/ δεν ξέρω πια/ μπορεί και να πέθανες/ χωρίς αυξομειώσεις βάρους όλα μοιάζουν υπό έλεγχο/ μόνο οι φτέρνες προδίδουν/ αποδημητικές/ γδέρνω το δέρμα σου/ νερό και ξύδι/ έτσι μου είπαν/ πρέπει να καθαρίσω τα σημάδια/ φοβάμαι τους κόμπους που λύνονται/ ο ένας μετά τον άλλον/ μαλλί και μετάξι/ με πιστοποιητικό γνησιότητας/ κειμήλιο οικογενειακό/ κάθε πρωί σ’ ελευθερώνω/ τρίβοντας/ μέχρι το κόκαλο με μανία// όταν νυχτώνει επιστρέφεις στο σώμα σου («Κειμήλιο οικογενειακό»).
Εικόνες και σχήματα μιας υπαρξιακής και ώριμης γραφής που με τρόπο λιτό και ουσιαστικό διαλέγεται καταρχήν με τον εσώτερο κόσμο για να απευθυνθεί στη συνέχεια στον αναγνώστη-συνομιλητή: βουλιάζω Λέοναρντ/ δεν θέλω να σου χαλάω άλλο τη ζωή/ μόνο ο θάνατος αχρηστεύει τον χρόνο/ η κυρία Νταλογουέι σταμάτησε να/ ετοιμάζει δείπνα για τα πουλιά/ ήσυχη/ παθιασμένη/ νεκρή. (Βλ. Βιρτζίνιας Γουλφ, Η κυρία Νταλογουέι).
Ποίηση κοινωνικά ευαίσθητη: ένα πεινασμένο σημάδι σε θέα κοινή/ Αθηνάς και Σοφοκλέους/ διασταύρωση («Οδός Αυτοάνοσος»). Και: ήταν που ο Μπρεχτ/ χρειαζόταν πολλά/ τον κόσμο για ν’ αλλάξει/ κι εγώ δεν διέθετα/ παρά τη λευκότητα μιας/ πολυφορεμένης συνείδησης. Μέσα από την απλότητα της γραφής της η Νιόβη Ιωάννου καταθέτει δυναμικά το σώμα της ποίησης στη ζωή: ένα δωμάτιο όλο κι όλο/ δυο καρέκλες απέναντι/ η μαχαιριά του ήλιου στο μέσον/ ο τρόπος που κοιτάζαμε το δέντρο/ αφήνοντας τα πουλιά/ να τρώνε απ' τους βολβούς των ματιών μας/ κι όμως αυτή η έλλειψη/ επιβεβαίωνε την αντοχή των πραγμάτων/ σε σπάνιες περιπτώσεις/ η τοποθεσία θα μπορούσε ν’ αποβεί μοιραία/ ένα δωμάτιο όλο κι όλο/ τέσσερις τοίχοι στο δάσος/ συχνά δεν μαρτυρούν καν μία εκκρεμότητα.
«Μ»
Η Νιόβη Ιωάννου πέρασε τα παιδικά κι εφηβικά της χρόνια στο Ναύπλιο. Ασχολήθηκε με το παιδικό θέατρο και τη διδασκαλία γαλλικών. Ποιήματά της και πεζά κείμενα έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά κι εφημερίδες. Ποίησή της έχει μεταφραστεί στα ιταλικά από τον Crescenzio Sangiglio. Στο θέατρο έχει ανέβει ο θεατρικός της μονόλογος «Μην έρθεις απόψε». Υπήρξε Ραδιοφωνική παραγωγός στο Symban World Radio –εκπομπή για την Τέχνη και τον Πολιτισμό- που εξέπεμπε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας. Έχουν εκδοθεί οι ποιητικές της συλλογές: Φως-2, εκδ. Γαβριηλίδης 2013, Σε στΗχο πλάγιο και μόνο, εκδ. οσελότος 2014, Εις άτοπον, εκδ. Μανδραγόρας 2017, Πορτατίφ, εκδ. Μανδραγόρας 2019, Στην πυρά, εκδ. Μανδραγόρας 2021. Η συλλογή Αντί οφθαλμού είναι το έκτο ποιητικό της βιβλίο.